به گزارش آژانس خبری علم و فناوری آنا، تاریخ علم پر از اتفاقات حیاتی است که شامل نوآوری‌ها، کشف‌ها، و حتی سالگردها و روزهای مرگ و تولد دانشمندان و مخترعانی است که تأثیرگذاری جهانی داشته‌اند. اکنون در این تقویم علم، به رویدادهای مهمی که با تاریخ امروز، ۱۶ اردیبهشت مطابق ۵ می، هم‌زمان می‌شوند، پرداخته می‌شود.
رصدخانه مراغه
در سال ۶۳۸ خورشیدی، رصدخانه‌ای در شهر مراغه توسط خواجه نصیرالدین طوسی، یکی از شخصیت‌های برجسته ایرانی دوره هولاکوخان، ساخته شد.
این رصدخانه، که از ابزارهای مدرن آن زمان برخوردار بود، تاجری بر تپه‌ای در غرب مراغه، نزدیک دو روستای طالب‌خان و حاجی‌کرد احداث شد و از آنجا می‌توان ارومیه را به دید.
هولاکو برای حمایت از این مرکز تحقیقاتی، تأمیناتی ویژه اختصاص داد. این تأمینات شامل یک کتابخانه با بیش از ۴۰۰ هزار جلد کتاب و ابزارهای اخترشناسی به علاوه یک تلسکوپ با ذات‌الربع دیواری به شعاع ۴۳۰ سانتی‌متر و اجزایی همچون حلقه‌دار (ذات‌الحلق)، حلقه انقلابی، حلقه اعتدالی و حلقه سموت بود.
خواجه نصیرالدین در این مکان، با بررسی رصدهای انجام شده، کتاب “زیج ایلخانی” را تالیف کرد. این کتاب به منظور بررسی حرکات و احوال افلاک و کواکب تألیف شده بود و مبنایی برای علم اصول نجوم و تقویم‌سازی بود.
سفر دومین انسان به فضا
در تاریخ ۵ مه ۱۹۶۱ میلادی یا معادل ۱۶ اردیبهشت ۱۳۴۰ خورشیدی، آلن شپارد جونیور، یکی از فضانوردان آمریکایی، به همراه فضاپیمای مرکوری-رادستون ۳، مشهور به فریدام ۷، پس از یوری گاگارین، فضانورد روس، به عنوان دومین انسان وارد فضا شد. او در یک پرواز زیرمداری به ارتفاع ۱۱۵ مایلی پرواز کرد و تجربه‌ای حدود ۵ دقیقه از بی‌وزنی داشت. سپس، شپارد بار دیگر و این‌بار به عنوان پنجمین فردی که بر روی ماه قدم می‌گذارد، در مأموریت آپولو ۱۴ به فضا رفت.
اولین کارآزمایی بالینی واکسن سیاه‌زخم
در تاریخ ۵ مه ۱۸۸۱ میلادی، معادل ۱۶ اردیبهشت ۱۲۶۰ خورشیدی، دکتر لوئی پاستور، میکروب‌شناس فرانسوی، تلاش خود را برای مقابله با بیماری سیاه‌زخم آغاز کرد. او تلقیحاتی را روی ۲۴ گوسفند، یک بز، و ۶ گاو در روستایی نزدیک به پاریس به نام “پولی لو فور” انجام داد. آزمایشات او با موفقیت همراه بود و این اقدام به نقطه عطفی در پیشگیری از این بیماری مرگبار، که اثراتش بر روی دام‌های اهلی چون گاو، گوسفند و بز حاد است، تبدیل شد.
دکتر پاستور، به تحقیقات خود درباره واکسن‌زدایی از بیماری سیاه‌زخم از سال ۱۸۷۷ شروع کرد، زمانی که این بیماری در حال گسترش بود. او توانست واکسن موثری را از سویه ضعیف‌شده باکتری سیاه‌زخم، که ریزجاندار میله‌مانندی به نام باکتری کوخ که توسط رابرت کوخ در سال ۱۸۷۶ شناسایی شده بود، تهیه کند.
در تاریخ ۶ ژوئیه ۱۸۸۵، پاستور واکسن مؤثری علیه بیماری سگ هار (هاری) تولید کرد و آن را بر روی یک کودک ۹ ساله به نام ژوزف مایستر، که شدیداً تحت تأثیر نیش سگ هار قرار گرفته بود، آزمایش نمود.
پیو دل ریو اورتگا
در تاریخ ۵ مهٔ ۱۸۸۲ میلادی معادل با ۱۶ اردیبهشت ۱۲۶۱ خورشیدی، پیو دل ریو اورتگا، یک عصب‌شناس اهل اسپانیا، که به کشف سلول‌های میکروگلیا در مغز پرداخت، به دنیا آمد.
اورتگا با ابداع یک روش جدید برای رنگ‌آمیزی نمونه‌های بافت با استفاده از کربنات نقره، توانست این سلول‌ها را شناسایی کند. سلول‌های میکروگلیا نقش مهمی در سیستم عصبی مرکزی دارند و به عنوان سلول‌هایی از دستگاه ایمنی نیز عمل می‌کنند.
اورتگا پیرو دیدگاه‌های بافت‌شناس اسپانیایی، سانتیاگو رامون ای کاخال بود، که در سال ۱۹۰۶ برنده جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی برای کشف سازوکارهای ریخت‌شناسی و روندهای اتصالی یاخته‌های عصبی شد.
همچنین، اورتگا نام‌گذاری “اُلیگودندروسیت” یا “الیگودندروگلیا” را برای سلول‌هایی که میلین را در سیستم عصبی مرکزی تولید می‌کنند، ابداع کرد. در آغاز جنگ داخلی اسپانیا، او به پاریس، سپس به آکسفورد و در نهایت در سال ۱۹۴۰ به بوئنس آیرس در آرژانتین مهاجرت کرد. 
نظرات کاربران