نیاز کشور به کنسانتره سالانه به سه میلیون و پانصد هزار تن می‌رسد که تقریباً نیمی از آن توسط واردکنندگان تأمین می‌شود، در حالی که ظرفیت تولید زغال سنگ از نه میلیون و پانصد هزار تن در سال پیشین می‌ماند؛ این بیان می‌کند که فعالیت‌های سرمایه‌گذاری، توسعه، تولید و استخراج زغال سنگ و کنسانتره آن متوقف شده است و اصلی‌ترین دلیل آن به فرمول قیمت‌گذاری دستوری توسط دولت بازمی‌گردد.
بنیامین نجفی اظهار داشته است که ایران با وجود ذخایر زغال سنگ غنی، اما برخی سیاست‌ها باعث شده که تولید این ماده معدنی از لحاظ اقتصادی ناپرسود باشد؛ در حالی که این ذخایر تا عمق ۱۰۰۰ متری بررسی شده و در صورت بررسی عمیق‌تر، توانایی تولید بیشتری خواهد داشت. آمارهای گمرک نشان می‌دهد که در سال گذشته میزان واردات زغال سنگ به مبلغ ۸۰۰ میلیون دلار بوده و ۸۰ درصد از آن توسط ذوب آهن اصفهان تأمین شده است.
صنعت زغال سنگ همواره یکی از مهمترین معادن برای صنایع کشورها بوده و کارگران در این معادن، در شرایط سخت فعالیت می‌کنند؛ اما ارزش زغال سنگ کمتر از آن است که به نظر می‌رسد. معمولاً در بازارهای جهانی، نرخ زغال سنگ حدود یک سوم قیمت شمش فولاد است؛ اما با وجود ذخایر زغال سنگ فراوان، ایران نیازمند واردات این ماده معدنی است. وابستگی به واردات، تولید داخلی را غیرافزایشی می‌کند و بهره وری معادن را کاهش می‌دهد.
بنا بر آمار ارائه شده، ایران یکی از کشورهای دارای ذخایر زغال سنگ غنی است که با ذخایر اثبات شده ۱۴ میلیارد تنی جزو ۱۰ کشور اول دنیا است، اما تولید آن کاهش یافته و واردات زغال سنگ افزایش یافته است.
در خصوص سایر چالش‌های داخلی، باید به موضوع قیمت‌گذاری اشاره کرد. مسئله قیمت‌گذاری غیرواقعی زغالسنگ توسط وزارت صنعت و اصرار در پایین نگه داشتن قیمت‌ها نسبت به قیمت‌های جهانی عملاً موجب شده که بسیاری از معادن زغالسنگ از چرخه فعالیت اقتصادی خارج شوند و طبیعتاً نتوانند سود و زیانشان را تنظیم کنند.
در حال حاضر، بسیاری از معادن زغالسنگ ایران با بحران اقتصادی قیمت تمام‌شده مواجه هستند، که نتیجه آن موجب تعطیلی یکسری از معادن شده و آماده‌سازی معادن عملاً صورت نمی‌گیرد. در نهایت، حقیقت اجتناب‌ناپذیر این است که به همان اندازه که تولید داخل کاهش می‌یابد، واردات زغالسنگ برای تامین فولادسازان افزایش می‌یابد. فولادسازان ایرانی که طی سال‌های گذشته میزان تولید فولاد را در سطح خوبی حفظ کرده‌اند، برای تامین زغالسنگ مجبور به وارد کردن آن می‌شوند.
قیمت‌های بالای جهانی زغالسنگ، هزینه‌های حمل و نقل و هزینه‌های جانبی که بخشی از آن به علت تحریم‌های اعمالی علیه کشور است، باعث گران شدن قیمت تمام‌شده زغالسنگ وارداتی می‌شود. طبق آمار کدال شرکت ذوب‌آهن، هر تن زغالسنگ وارداتی در سال گذشته با قیمتی در حدود ۱۶ میلیون تومان تامین شده است، در حالی که زغالسنگ داخلی سال گذشته به صورت میانگین نزدیک به ۴ میلیون تومان فروخته می‌شد.
نظرات کاربران