مهندسان فردی هستند که برای چالش‌های امروزی ما راه‌حل‌هایی ارائه می‌دهند و یا خود چالش‌ها را حل می‌کنند. امروزه، اثرات فعالیت‌های آنها را از ارتباطات تا زندگی در مریخ می‌توان مشاهده کرد و بنابراین روزی به نام آنها در تقویم ما ثبت خواهد شد.
به گزارش ایسنا، در تاریخ ۲۰ آبان سال ۱۳۸۱، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز ۵ اسفند به نام “روز مهندس” به افتخار تولد خواجه نصیرالدین طوسی، اخترشناس و ریاضیدان ایرانی، نامگذاری شد.
در دنیای پیشرفته فناوری، نیازمندیم که مهندسان ایده‌ها را به واقعیت تبدیل کنند. آنها با بهره‌گیری از اصول ریاضیات و علوم، راه‌حل‌هایی برای بزرگترین مشکلات فنی جهان ارائه می‌دهند. به عبارت دیگر، در زمینه علوم مهندسی، مفهوم “نشدن” وجود ندارد و آنها برای هر چالشی راه‌حلی پیدا می‌کنند یا خلق می‌کنند.
مهندسان می‌توانند مجموعه‌ای از وظایف مختلف را انجام دهند، از احداث پل‌های جدید تا نصب پریزهای برق، از کار در زمینه جلوه‌های ویژه فیلم‌های پرفروش تا آزمایش هواپیماها و محصولات فضایی. دامنه کاری مهندسان بسیار گسترده است ولی همه آنها به یک هدف مشترک دست می‌یابند: ایجاد یک جهان پایدار.
این علم اکنون به زمینه‌های مختلفی گسترش یافته است و راه‌حل‌های خلاقانه‌ای را برای پزشکان، زیست‌شناسان، متخصصان علوم انسانی، فعالان حوزه علوم ارتباطات، هوا و فضا و توسعه دهندگان فناوری فراهم می‌کند.
این موفقیت جزو دستاوردهای دانشمند و ریاضیدان برجسته ایرانی به نام «خواجه نصیرالدین طوسی» است. او در طوس خراسان به دنیا آمد و در زمینه‌های ریاضیات، نجوم و حکمت به بلوغ رسید، به طوری که دانش و تأثیر او با ابن‌سینا قابل مقایسه است.
زمانی که خواجه زندگی می‌کرد، دوران حمله مغولان به ایران بود که بدون شک سخت‌ترین دوران تاریخ این سرزمین بود، اما با وجود این همه چالش، در این دوره بزرگانی از علم و حکمت و هنر ایران مانند «مولانا رومی»، «سعدی»، «خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی»، «حافظ شیرازی» و «خواجه نصیرالدین طوسی» به رشد و شکوفایی خود ادامه دادند.
خواجه نصیرالدین طوسی در زمان حمله مغولان به ایران، آغاز به کسب دانش و علم در نیشابور کرده بود. در آن زمان، محتشم قهستان، ناصرالدین عبدالرحیم‌بن‌ابی‌منصور اسماعیلی، خواجه را به قهستان دعوت کرد و او نیز به آنجا رفت. به دستور همین ناصرالدین محتشم قهستان، خواجه نصیرالدین طوسی کتاب الطهاره ابن مسکویه رازی را از عربی به فارسی ترجمه کرد و آن را به نام ناصرالدین اسماعیلی، “اخلاق ناصری” نامید. این کتاب محبوب‌ترین کتاب اخلاقی بین مسلمانان هند و ایران بود.
در سال ۶۵۷ هجری قمری، خواجه نصیرالدین طوسی به دستور هلاکو خان مأمور شد تا رصدخانه مراغه را بنا کند و در این راه، تمامی وقفی‌های ممالک ایلخانی به اختیار او سپرده شد. گروهی از دانشمندان و منجمان از جمله رکن‌الدین استرآبادی، محی‌الدین مغربی، قطب‌الدین شیرازی، شمس‌الدین شیروانی، کمال‌الدین ایجی، نجم‌الدین اسطرلابی در این کار با خواجه همکاری می‌کردند.
رصدخانه مراغه تنها به رصد ستارگان محدود نبود؛ بلکه یک مرکز علمی گسترده بود که در آن بیشتر زمینه‌های علمی آموزش داده می‌شد و برجسته‌ترین علمای آن دوران از جمله قطب‌الدین شیرازی، کشف کننده عامل اصلی تشکیل رنگین کمان در آنجا جمع شده بودند. همچنین، خواجه نصیرالدین یک کتابخانه بزرگ با ۴۰۰ هزار جلد کتاب در محوطه رصدخانه احداث کرد و هر یک از دانشمندان را بدون توجه به ملیت و مذهب به عنوان مسئول بخشی از رصدخانه که در آن تخصص داشتند، معرفی کرد.
به علاوه، در ماه دی سال ۱۴۰۱، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی بنیاد بین‌المللی خود را تأسیس کرد.
اهداف اصلی این بنیاد شامل حمایت و پشتیبانی از سه مجموعه غیردولتی دانشگاهی است که عبارتند از “جذب خیرین”، “حامیان دانشگاه و انجمن فارغ‌التحصیلان” و “مرکز مطالعات حکیم فرزانه خواجه نصیرالدین طوسی”.
با تشکیل این بنیاد، همه حامیان و علاقمندان به این دانشگاه از جمله خیرین، فارغ‌التحصیلان و اولیاء دانشجویان، و همچنین عموم علاقمندان به دانشگاه، هر زمان که می‌خواهند، می‌توانند در ابعاد مادی و معنوی و در پروژه‌های خاص یا عمومی از طریق وبسایت بنیاد بین‌المللی خواجه نصیرالدین طوسی حمایت و پشتیبانی کنند.
مهندسیِ دنیای نو برای زمینیان
مهندسان در حال حاضر قصد دارند با توسعه ۱۳ فناوری مختلف، جهان ما را به طور کامل تغییر دهند. این ۱۳ فناوری شامل موارد زیر است:
- دستگاه‌های پوشیدنی
- اینترنت اشیاء
- ابرداده و یادگیری ماشینی
- هم‌جوشی هسته‌ای
- خودروهای بدون راننده
- چاپ سه‌بعدی
- واقعیت مجازی
- ژنومیک
- نانوتکنولوژی
- گرافن
- زندگی در مریخ
- انتقال بی‌سیم برق
- بلاکچین و ارزهای دیجیتال
مهندسی پزشکی: گامی نوین در جهت سلامت انسان
قبل از قرن بیستم میلادی، تشخیص و درمان بیماری‌ها براساس بررسی حالت بیمار، شناسایی سندرم‌ها و علائم مرتبط، و ارائه روش‌های معتبر مانند تجویز داروها و انجام عمل‌های جراحی انجام می‌شد.
اما در اوایل قرن بیستم و به خصوص در دهه‌های ۳۰ و ۴۰، یک مفهوم نوین در حوزه پزشکی معرفی شد که بر اساس آن، بدن انسان به عنوان یک سامانه مهندسی هماهنگ در نظر گرفته شد و بیماری به عنوان ناهماهنگی در این سامانه در نظر گرفته شد. این مفهوم با نام “مهندسی پزشکی” شناخته شد و فعالیت آن شامل بررسی ساختار بدن انسان به عنوان یک سامانه، کشف قوانین فیزیکی و ریاضیاتی کنترل کننده اجزای این سامانه، درک تعاملات بین این اجزا، مدل‌سازی این فرآیندها و بررسی تأثیر بیماری بر این ساختار هماهنگ است. در نهایت، این رویکرد بهبود روش‌های تشخیصی و درمانی را برای بهبود بیماری‌ها فراهم می‌کند.
مهندسان پزشکی با استفاده از دانش مهندسی، به تأمین نیازهای پزشکی در زمینه تجهیزات و ابزارهای پزشکی برای کاربردهای پیشگیری، تشخیص و درمان می‌پردازند. این رشته از علم بهبود کارایی پزشکان در تشخیص و درمان بیماری‌ها را افزایش می‌دهد، زیرا از علوم فنی و مهندسی برای این اهداف بهره می‌برد.
مهندسیِ ارتباطات: ضرورتی برای دنیایِ امروز
در هزاره سوم، فناوری اطلاعات به عنوان عمده‌ترین محور تحول و توسعه در جهان مطرح شده و دستاوردهای آن به گونه‌ای با زندگی انسان‌ها ترکیب شده است که عدم توجه به آن، باعث ایجاد اختلالات جدی در جامعه و رفاه مردم می‌شود.
به عنوان مثال، گسترش استفاده از کامپیوتر در امور روزمره، انجام عملیات بانکی از طریق اینترنت و شبکه‌های خانگی، آموزش الکترونیکی و غیرحضوری، و توسعه تجارت الکترونیکی از جمله نتایج برجسته فناوری اطلاعات است.
توسعه این فناوری به مفهوم شهرهای هوشمند به عنوان یک پدیده جهانی منجر شده است. با عملی شدن ایده شهرهای الکترونیکی، شهروندان می‌توانند به راحتی از طریق اینترنت به خدمات مختلفی از جمله آموزشی، تفریحی، تجاری و بهداشتی دسترسی یابند.
این مفهوم به اندازه‌ای پیشرفته است که پروژه “نئوم” به عنوان یکی از بزرگترین طرح‌های محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، شناخته می‌شود. این پروژه شامل یک مجموعه از شهرهای آینده‌نگر است که بر پایه فناوری و با قوانین خاص خود در منطقه‌ای به وسعت ماساچوست آمریکا ایجاد می‌شود. امیدواری ولیعهد عربستان این است که این شهرها در آینده با فناوری‌هایی همچون خودروهای پرنده، ربات‌های دایناسور و یک ماه مصنوعی به‌ویژه طراحی شوند.
پروژه “نئوم” یک طرح بسیار مهم و گسترده در عربستان سعودی است که در حال حاضر در دست اجرا قرار دارد. این طرح با هدف تبدیل عربستان به یک اقتصاد دانش‌بنیان و ایجاد زیرساخت‌های پایدار در طولانی‌مدت، به عنوان یک شهر هوشمند و کربن صفر پیشرو در زمینه‌های فناوری، صنعت، انرژی و گردشگری شناخته شده است.
نقش‌آفرینی مهندسان در تحول صنعت کشاورزی
منابع کره زمین محدود است و فشار انسان‌ها بر آن روز به روز بیشتر می‌شود. آب شیرین در حال کاهش است و احتمالاً تا چندین سال آینده، سفرهای فضایی به مریخ آغاز خواهد شد. اما این موضوع نمی‌تواند انسان را از تلاش برای پیشرفت و ایجاد زندگی بهتر روی این سیاره مانع شود. توسعه علم این امر را ممکن می‌سازد.
مهندسان کشاورزی به عنوان نجات‌گرانی هستند که با استفاده از فناوری‌ها، ابزارها، روش‌ها و ماشین‌آلات مدرن، سعی دارند تا بدون آسیب زدن به محیط زیست، مواد غذایی را تولید کنند و به توسعه جمعیت انسانی کمک کنند. آخرین فناوری‌هایی که به کشاورزان معرفی شده است، شامل سنسورهای مدرن، سیستم موقعیت‌یاب جهانی (GPS) برای اتوماسیون ماشین‌آلات و بهینه‌سازی آبیاری با استفاده از نرم‌افزارهای تجزیه و تحلیل است. بسیاری از شرکت‌ها در کشورهای پیشرفته از اینترنت اشیاء (IoT) در این حوزه استفاده می‌کنند.
ساختن دنیایی پاک‌تر: مهندسی در مسیر انرژی‌های پایدار
یکی از بزرگترین چالش‌هایی که انسان‌ها امروزه با آن روبه‌رو هستند، آلودگی محیط زیست به دلیل استفاده بیش از حد از سوخت‌های فسیلی و همچنین خلاء منابع این سوخت‌هاست. با ارائه گزینه‌های جایگزین انرژی‌های نو، این مسئله قابل حل است.
مهندسان با تلاش فراوان، به دنبال راه‌حل‌هایی برای این چالش هستند. آنها با بهره‌گیری از فناوری‌هایی همچون ذخیره‌سازی، شبکه‌های هوشمند و تولید برق، و راهکارهای جدید برای ذخیره‌سازی انرژی، به راه‌حل‌های کارآمد و کم‌هزینه برای این مشکل پیشنهاد داده‌اند.
نظرات کاربران