در نشست بررسی روند تدوین طرح جامع نوین شهری مراغه، که با حضور جمعی از مدیران استانی و شهری، کارشناسان حوزه معماری، شهرسازی و عمران و نیز نمایندگان تشکلهای مردمی برگزار شد، چشمانداز تازهای از توسعه شهری این شهر تاریخی ترسیم شد. این نشست که در سالن جلسات شهرداری مراغه تشکیل شد، فرصتی برای هماندیشی درباره مسائل کلیدی توسعه پایدار شهری و تبیین محورهای اصلی طرح جامع بود؛ طرحی که قرار است نقشه راه آینده این شهر را برای سالهای پیشرو مشخص کند.
در آغاز جلسه، شهردار مراغه با تأکید بر اینکه شرایط امروز شهر نیازمند بازنگری اساسی در سیاستها و برنامهریزیهای بلندمدت است، خاطرنشان کرد که توسعه متوازن و مبتنی بر ظرفیتهای بومی باید در اولویت قرار گیرد. وی با اشاره به لزوم فاصله گرفتن از الگوهای قدیمی توسعه صنعتی، تصریح کرد که حرکت به سمت صنایع پاک و اشتغال پایدار نه تنها یک ضرورت بلکه انتخابی راهبردی برای آینده مراغه است؛ شهری که همزمان از جاذبههای تاریخی، طبیعی و موقعیت جغرافیایی مناسب برخوردار است.
شهردار همچنین به موضوع مهم مدیریت اراضی ملی و منابع آب و انرژی پرداخت و آن را یکی از چالشهای اصلی مدیریت شهری دانست. وی تأکید کرد که تغییرات اقلیمی، کاهش منابع آب و افزایش مصرف انرژی، ضرورت اتخاذ سیاستهای نوین و علمی را بیش از گذشته آشکار کرده است. از نگاه وی، استفاده از انرژی خورشیدی در ساختوسازهای شهری میتواند یکی از محورهای اصلی شهر هوشمند و پایدار آینده باشد؛ رویکردی که علاوه بر کاهش مصرف انرژیهای فسیلی، موجب کاهش هزینههای شهروندان و کمک به حفظ محیطزیست خواهد شد.
یکی از نکات مهم مطرحشده از سوی شهردار، انتقاد از بهروزرسانی نشدن نقشه پایه شهر از سال ۱۳۹۲ بود. او وجود این خلأ را مانعی جدی در برنامهریزی اصولی و هماهنگ دانست و اظهار کرد که هرگونه تدوین طرح جامع باید مبتنی بر دادههای دقیق و بهروز باشد. وی بر ضرورت آغاز فوری فرآیند اصلاح و بهروزرسانی این نقشه تأکید کرد.
محور دیگر سخنان شهردار، نقش مردم در سیاستگذاری و برنامهریزی شهری بود. او عنوان کرد که «مشارکت واقعی مردم»، نه صرفاً به شکل نظرخواهیهای نمادین، بلکه در قالب سازوکارهای مستمر و ساختارمند باید در بخشهایی مانند حملونقل عمومی، مدیریت پسماند، توسعه فضاهای عمومی و تعیین کاربری اراضی دیده شود. وی افزود که افزایش مشارکت اجتماعی نهتنها به ارتقای کیفیت سیاستهای شهری کمک میکند بلکه حس تعلق شهروندان به شهر را نیز تقویت خواهد کرد.
در ادامه نشست، وحید بنایی، معاون معماری و شهرسازی اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی، با اشاره به اینکه تدوین طرح جامع به شیوه نوین، حرکتی جدید و مهم در کشور به شمار میرود، تأکید کرد که روشهای قدیمی برنامهریزی جای خود را به الگوهای مشارکتمحور و مبتنی بر واقعیتهای اجتماعی و اقتصادی دادهاند. وی گفت تجربههای موفق جهانی نشان میدهد که هر طرح شهریای که بدون مشارکت ذینفعان تهیه شود، در مرحله اجرا با چالشهای جدی مواجه خواهد شد.
بنایی سپس به ظرفیتهای منحصربهفرد مراغه پرداخت و اظهار کرد که این شهر علاوه بر میراث تاریخی ارزشمند خود، از باغات گسترده، رودخانه، محوطه فسیلی کمنظیر، بافت تاریخی پویا و محورهای گردشگری فعال برخوردار است؛ عناصری که میتوانند پایه توسعهای پایدار و مبتنی بر هویت محلی باشند. وی تأکید کرد که طرح جامع باید این ظرفیتها را نهفقط بهعنوان مزیتهای جانبی، بلکه بهعنوان ستونهای اصلی آینده شهر در نظر بگیرد.
موضوع توسعه صنعتی مراغه نیز در سخنان بنایی مورد توجه قرار گرفت. او گفت که هرچند توسعه اقتصادی امری ضروری است، اما این توسعه باید با رعایت دقیق استانداردهای زیستمحیطی همراه باشد تا ضمن ایجاد فرصتهای جدید شغلی، کیفیت زندگی شهروندان نیز حفظ شود. وی افزود که تجربه شهرهای صنعتی کشور نشان داده است که توسعه صنعتی بدون رعایت اصول زیستمحیطی میتواند پیامدهای غیرقابل جبرانی بههمراه داشته باشد.
از سوی دیگر، بنایی به مزیتهای حملونقلی مراغه اشاره کرد و گفت وجود راهآهن، فرودگاه و آزادراه، فرصتهای مهمی برای اتصال منطقهای و ملی فراهم کرده است؛ فرصتی که اگر در طرح جامع به شکل صحیح دیده شود، میتواند زمینهساز رشد متوازن اقتصادی، گردشگری و خدمات شهری باشد.
در بخش پایانی نشست، حاضران بر این نکته توافق داشتند که تدوین طرح جامع مراغه نباید بهعنوان یک پروژه اداری و محدود تلقی شود، بلکه باید فرایندی مستمر، مشارکتمحور و پویا باشد. مقرر شد دستگاهها و نهادهای مختلف ضمن همکاری نزدیک با مشاور طرح، نظرات تخصصی و نیازهای بخشهای مختلف را در اختیار آنان قرار دهند. همچنین تأکید شد که این فرآیند باید مطابق برنامه زمانبندی مصوب ادامه یابد تا شهر بتواند در کوتاهترین زمان به یک سند راهبردی جامع و قابلاتکا دست یابد.
نشست در حالی پایان یافت که امید به شکلگیری الگویی نوین از توسعه شهری، بر پایه مشارکت مردمی، توجه به محیطزیست، حفظ هویت تاریخی و استفاده از فناوریهای نوین، چشمانداز تازهای را برای آینده مراغه ترسیم کرده بود.
نظرات کاربران