به گزارش روابطعمومی شهرداری و شورای اسلامی شهر مراغه، نخستین جلسه رسمی «کمیته ارتقای کیفی سیما و منظر شهری مراغه» روز شنبه ۲۶ مهرماه ۱۴۰۴ در سالن جلسات شهرداری برگزار شد. این نشست با هدف ساماندهی نماهای شهری، ارتقای کیفیت بصری فضاهای عمومی، حفظ هویت تاریخی و فرهنگی و احیای روح اصیل معماری ایرانی ـ اسلامی در شهر تاریخی مراغه تشکیل گردید.
در این جلسه، شهردار مراغه، رئیس کمیسیون گردشگری شورای اسلامی شهر، مدیران و کارشناسان شهرداری، نمایندگانی از اداره راه و شهرسازی، دانشگاه مراغه، اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی و سازمان نظام مهندسی ساختمان حضور داشتند. ترکیب اعضای این نشست، نشان از عزم جدی نهادهای اجرایی، دانشگاهی و تخصصی شهر برای ورود هماهنگ به عرصه ارتقای کیفیت سیما و منظر شهری دارد.
تلاش برای چهرهای هماهنگ، زیبا و هویتمند
در این جلسه، دستورکارهایی همچون بررسی مصوبات کمیته طراحی شهری استان، تدوین ضوابط و مقررات جدید برای طراحی و اجرای نماها، بررسی پیشنهادهای کارگروه نما و ارزیابی الزامات نظام مهندسی در حوزه منظر شهری مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
اعضای کمیته با تأکید بر اینکه شهرها علاوه بر کارکردهای اقتصادی و خدماتی، نقش مهمی در انتقال فرهنگ و هویت تاریخی ملتها دارند، بر ضرورت رعایت اصول معماری ایرانی-اسلامی در طراحی و ساخت فضاهای شهری تأکید کردند. آنها معتقد بودند که مراغه به عنوان یکی از شهرهای کهن ایران با پیشینهای درخشان در تمدن اسلامی، میتواند الگوی مناسبی برای پیوند سنت و مدرنیته در معماری شهری باشد.
شهردار مراغه در این نشست گفت: «سیما و منظر شهری، ویترین هویت فرهنگی و اجتماعی یک شهر است. اگر نمای ساختمانها، مبلمان شهری و فضاهای عمومی ما بر پایه اصول زیباییشناسی و فرهنگ بومی شکل گیرد، نهتنها چهره شهر زیباتر میشود بلکه حس تعلق شهروندان نیز تقویت خواهد شد.»
مشوقهایی برای شهروندان و سازندگان مسئول
یکی از مصوبات مهم این کمیته، پیشبینی بستهای از مشوقها، جوایز و تخفیفها برای مالکان و سازندگانی است که در طراحی و اجرای پروژههای ساختمانی، ضوابط منظر شهری و اصول معماری ایرانی-اسلامی را رعایت میکنند. این اقدام قرار است به عنوان گامی عملی در جهت جلب مشارکت مردمی در حفظ زیبایی و اصالت چهره شهر اجرا شود.
به گفته کارشناسان، این سیاست تشویقی علاوه بر افزایش انگیزه در میان سازندگان و معماران، میتواند به مرور زمان الگوی رفتاری جدیدی را در میان جامعه مهندسی و شهروندان نهادینه کند؛ الگویی که در آن کیفیت، اصالت و زیبایی، جایگزین نگاه صرفاً اقتصادی به ساختوسازها میشود.
نقش دانشگاهها و متخصصان در جهتدهی به سیمای آینده مراغه
در بخش دیگری از جلسه، نمایندگان دانشگاه مراغه با اشاره به ظرفیت علمی موجود در حوزه معماری و شهرسازی، اعلام کردند که دانشگاهها میتوانند در کنار شهرداری و نهادهای مرتبط، نقش مشاورهای و پژوهشی مهمی در تدوین الگوهای طراحی شهری ایفا کنند.
همچنین مقرر شد کارگروهی متشکل از اساتید معماری، مهندسان طراح و ناظران پروژههای ساختمانی تشکیل شود تا به صورت مستمر، ضوابط نما و منظر شهری را بررسی و بهروزرسانی کند.
نماینده سازمان نظام مهندسی نیز بر ضرورت نظارت دقیقتر بر طراحی و اجرای نماها تأکید کرد و افزود: «در بسیاری از موارد، تفاوت میان طرح مصوب و اجرای نهایی، چهره بصری شهر را دچار آشفتگی میکند. با ایجاد وحدت رویه در طراحیها و نظارت دقیق، میتوان از این ناهماهنگیها جلوگیری کرد.»
مراغه، پیوند تاریخ، فرهنگ و آینده
مراغه به عنوان یکی از کهنترین شهرهای ایران، از دیرباز مرکز علم، هنر و معماری اصیل ایرانی بوده است. وجود بناهای تاریخی همچون رصدخانه مراغه، برجهای مدور تاریخی و مساجد کهن، جلوهای از غنای فرهنگی این شهر را به نمایش میگذارد. از همین رو، توجه به حفظ هویت معماری و منظر شهری در مراغه تنها یک اقدام زیباسازی نیست، بلکه حرکتی برای صیانت از تاریخ و حافظه جمعی مردم این دیار است.
در همین زمینه، معاون معماری و شهرسازی شهرداری مراغه، آقای «جدیدیان»، با اشاره به اهداف بلندمدت این کمیته گفت:
«کمیته ارتقای کیفی سیما و منظر شهری با هدف استفاده بهینه از منابع، تأمین سلامت و رفاه ساکنان، ساماندهی فضاهای شهری، احیای فرهنگ غنی معماری ایرانی-اسلامی، افزایش تعاملات اجتماعی و تقویت حیات مدنی در فضاهای شهری تشکیل شده است. ما معتقدیم که ارتقای کیفیت محیط شهری، نهتنها به زیبایی بصری بلکه به بهبود روحیه، تعلق خاطر و کیفیت زندگی شهروندان منجر میشود.»
همافزایی نهادها برای تحقق شهری زیستپذیر
تشکیل این کمیته، به تعبیر بسیاری از کارشناسان، نقطه عطفی در مسیر هماهنگی میان نهادهای اجرایی، تخصصی و مردمی در حوزه توسعه شهری است. با فعال شدن آن، ارتباط منسجمی میان شهرداری، اداره راه و شهرسازی، دانشگاهها، میراثفرهنگی و سازمان نظام مهندسی برقرار میشود؛ ارتباطی که میتواند به کاهش دوبارهکاریها، ارتقای کیفیت تصمیمگیریها و صرفهجویی در منابع منجر گردد.
همچنین مقرر شده است که جلسات این کمیته به صورت منظم برگزار شود و گزارش عملکرد آن در پایان هر فصل به شورای اسلامی شهر ارائه گردد تا روند اجرای مصوبات به صورت مستمر پایش شود.
نگاه آیندهنگرانه به توسعه شهری
در پایان جلسه، اعضای کمیته بر لزوم آموزش عمومی در زمینه زیباییشناسی شهری تأکید کردند. قرار است در ماههای آینده، کارگاهها و دورههای آموزشی برای معماران، طراحان شهری، مهندسان ناظر و حتی شهروندان علاقهمند برگزار شود. هدف از این برنامهها، ارتقای سواد بصری جامعه و ترویج فرهنگ نگهداری از فضاهای شهری است.
به باور مدیران شهری مراغه، آینده این شهر در گرو همکاری مردم و نهادهاست. اگر شهروندان خود را در فرایند زیبا و هویتمند شدن شهر سهیم بدانند، نتیجه آن شهری خواهد بود که هم در نگاه گردشگران و هم در دل ساکنانش، زیبا، اصیل و دوستداشتنی جلوه کند.
بدینترتیب، آغاز فعالیت کمیته ارتقای کیفی سیما و منظر شهری مراغه را میتوان نه صرفاً یک اقدام اداری، بلکه حرکتی فرهنگی، اجتماعی و تمدنی دانست؛ حرکتی برای ساختن شهری در شأن تاریخ و مردمان مراغه، شهری که گذشته و آینده را در سیمای امروز خود به هم پیوند میدهد.
نظرات کاربران