مرمت حمام تاریخی خواجه نصیر در دستور کار شهرداری مراغه قرار گرفت. به گزارش روابط عمومی شهرداری و شورای اسلامی شهر مراغه، در جریان بازدید میدانی شهردار مراغه، شهرام مروتی، به همراه جمعی از مسئولان شهرداری از بنای تاریخی حمام خواجه نصیر، تصمیم بر آن شد تا عملیات مرمت و بهسازی این بنای ارزشمند آغاز شود. هدف از این اقدام، حفظ هویت تاریخی و معماری منحصربهفرد این اثر و همچنین فراهمسازی زمینهای برای بهرهبرداری فرهنگی از آن است.
شهردار مراغه در حاشیه این بازدید با تأکید بر لزوم صیانت از آثار تاریخی شهر، گفت: «حمام خواجه نصیر از جمله میراثهایی است که نشاندهنده سبک زندگی، هنر معماری و فرهنگ اجتماعی مردم مراغه در دوران گذشته است و مرمت آن به منزله احیای بخشی از هویت تاریخی شهر محسوب میشود.» وی افزود: «تلاش ما این است که با همکاری نهادهای ذیربط، این بنای تاریخی را از فراموشی نجات دهیم و آن را به یک جاذبه فرهنگی و گردشگری تبدیل کنیم.»
اهمیت تاریخی و فرهنگی حمام خواجه نصیر
حمام خواجه نصیر یکی از آثار برجسته معماری دوره قاجار در شهر مراغه است که به دلیل ویژگیهای خاص ساختاری و تزیینات هنری، همواره مورد توجه مورخان، معماران و علاقهمندان به تاریخ قرار گرفته است. این حمام در محلهای قدیمی از شهر واقع شده و در گذشته، نقشی اجتماعی فراتر از یک فضای بهداشتی داشته است. از جمله محل گفتوگو، تبادل نظر و حتی تصمیمگیریهای محلی.
کارشناسان میراث فرهنگی بر این باورند که این حمام از نظر فنی نیز یکی از نمونههای کمنظیر سامانههای سنتی گرمایشی، تهویه و انتقال آب در بافت تاریخی ایران است. بهرهگیری از گنبدهای آجری، استفاده از مصالح سنتی مانند آهک، ساروج و آجر دستساز، و همچنین تزئینات گچبری و نقاشیهای دیواری، از جمله ویژگیهایی هستند که بر ارزش معماری این حمام افزودهاند.
برنامههای مرمتی در چند فاز
بنابر اعلام مسئولان شهرداری، عملیات مرمت این حمام تاریخی در چند فاز انجام خواهد شد. فاز نخست شامل استحکامبخشی بنا، رفع آسیبهای ساختاری و بازسازی بخشهایی است که در اثر عوامل طبیعی یا انسانی آسیب دیدهاند. در ادامه، بهسازی فضای داخلی، پاکسازی تزئینات معماری و احیای سیستمهای سنتی تهویه و گرمایشی در دستور کار قرار خواهد گرفت.
مدیر فنی پروژه مرمت حمام خواجه نصیر در گفتوگویی کوتاه با خبرنگار ما اظهار داشت: «یکی از چالشهای اصلی ما در مرمت این حمام، رعایت اصول مرمت مبتنی بر حفظ اصالت تاریخی بنا است. تلاش خواهیم کرد تا بدون ایجاد تغییرات نامتعارف، جان دوبارهای به این اثر بدهیم و فضای آن را برای بهرهبرداریهای فرهنگی، نمایشگاهی و گردشگری آماده کنیم.»
فرصتهای گردشگری و فرهنگی
مرمت حمام خواجه نصیر نهتنها اقدامی در جهت حفظ میراث فرهنگی است، بلکه بستری مناسب برای توسعه گردشگری فرهنگی در مراغه نیز فراهم خواهد کرد. این شهر با داشتن آثار تاریخی متعدد از جمله گنبد سرخ، برج مدور، رصدخانه تاریخی و آرامگاههای مشاهیر، ظرفیت بالایی در جذب گردشگر دارد. احیای حمام خواجه نصیر میتواند به عنوان حلقهای مهم در زنجیره گردشگری فرهنگی مراغه ایفای نقش کند.
شهرام مروتی، شهردار مراغه، در همین زمینه اظهار داشت: «ما به دنبال آن هستیم که این بنای تاریخی را نه صرفاً به عنوان یک اثر مرمتشده، بلکه به عنوان یک فضای زنده و پویا در اختیار شهروندان، هنرمندان و گردشگران قرار دهیم. برگزاری نمایشگاههای هنری، برنامههای فرهنگی و تورهای بازدید، از جمله پیشنهادهایی است که در آینده اجرایی خواهد شد.»
لزوم مشارکت نهادهای استانی و ملی
برای پیشبرد این پروژه به شکلی اصولی و ماندگار، مشارکت ادارهکل میراث فرهنگی استان، نهادهای پژوهشی و دانشگاهی ضروری است. شهرداری مراغه در نظر دارد با تشکیل کمیتهای تخصصی متشکل از کارشناسان معماری سنتی، مرمتگران و استادکاران بومی، کیفیت کار مرمت را به سطح استانداردهای ملی برساند.
در این زمینه، رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان مراغه نیز ضمن قدردانی از اقدام شهرداری، تأکید کرد: «آثار تاریخی تنها متعلق به یک نهاد نیستند؛ بلکه سرمایه فرهنگی همه مردماند. هرگونه اقدام در جهت احیا و نگهداری این آثار باید با نظارت تخصصی و رعایت اصول فنی انجام شود.»
نگاه آیندهنگر به احیای بافت تاریخی
مرمت حمام خواجه نصیر میتواند به عنوان یک الگوی موفق برای احیای سایر بناهای تاریخی شهر عمل کند. مراغه دارای بافت تاریخی گستردهای است که متأسفانه برخی بخشهای آن در سالهای گذشته دچار فرسایش و بیتوجهی شدهاند. به همین دلیل، این پروژه میتواند سرآغازی برای شکلگیری نگاهی جدید به موضوع حفاظت از میراث فرهنگی در سطح مدیریت شهری باشد.
در پایان این گزارش، یادآور میشویم که همزمان با آغاز عملیات مرمت، برنامههای آموزشی و اطلاعرسانی نیز برای آشنایی بیشتر شهروندان با اهمیت این بنا در دستور کار شهرداری قرار گرفته است. این اقدامات میتواند ضمن ایجاد حس تعلق خاطر در بین مردم، زمینهساز مشارکت اجتماعی گستردهتری در حفاظت از میراث تاریخی شهر شود.
نظرات کاربران