شب فرهنگ «عبدالقادر» مراغی، پایه‌گذار موسیقی کلاسیک جهان اسلام، به‌منظور بزرگداشت این هنرمند بزرگ در زادگاهش برگزار شد. در این مراسم، کتاب «فرهنگ عبدالقادر مراغی» نیز رونمایی شد. این محفل ادبی و موسیقایی شامگاه شنبه در تالار اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مراغه که به نام «عبدالقادر مراغی» نامگذاری شده، برگزار گردید و شرکت‌کنندگان از سخنرانی‌های مختلفی بهره‌مند شدند.
یکی از سخنرانان این محفل، «سیدفرید موسوی»، نماینده مردم مراغه و عجب‌شیر در مجلس شورای اسلامی، بود. او که به عنوان یک اقتصاددان شناخته می‌شود، عشق و علاقه‌اش به فرهنگ و ادب را ابراز کرد. وی در سخنرانی‌اش به اهمیت فرهنگ و هنر در پیشرفت جامعه پرداخت و به جمله‌ای از مقام معظم رهبری اشاره کرد که «موسیقی جان‌ها را جان می‌دهد».
موسوی با احترام به اهالی فرهنگ و هنر حاضر در مراسم، تأکید کرد که بدون وجود فرهنگ و هنرمندان، هیچ پیشرفتی در جامعه امکان‌پذیر نیست. به گفته او، محافل فرهنگی می‌توانند عامل اصلی افزایش تعامل اجتماعی و مشارکت مردم در فرآیند توسعه باشند.
این نماینده مجلس با اشاره به اینکه هیچ فردی به‌تنهایی نمی‌تواند پیشرفت جامعه را رقم بزند، برگزاری چنین محافلی را در مراغه، شهری با تاریخ و فرهنگ غنی، بسیار ارزشمند دانست و بر ضرورت شناخت فرهنگ و مفاخر توسط مسئولان تأکید کرد. او همچنین از فقر امکانات فرهنگی در مراغه ابراز تأسف کرد و گفت: «متأسفانه در این شهر حتی یک سینما و یک سالن مناسب برای اجرای کنسرت وجود ندارد.»
سید فرید موسوی: عم وجود امکانات فرهنگی به دلیل غفلت مسئولان مراغه در گذشته است
موسوی نماینده مردم مراغه و عجب‌شیر در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از کمبود امکانات فرهنگی در این شهرستان، آن را نتیجه غفلت مسئولان گذشته مراغه دانست. وی افزود: «مجموعه مدیریت شهری و دیگر مسئولان مراغه در زمان حاضر عزم خود را برای توسعه زیرساخت‌های فرهنگی شهرستان جزم کرده‌اند.»
وی همچنین بر لزوم آشنایی بیشتر نسل جوان با مفاخر تاریخی و فرهنگی مراغه تأکید کرد و گفت: «در سطح ملی همیشه از شخصیت‌هایی همچون عبدالقادر مراغی یاد می‌شود، اما متأسفانه جوانان ما شناخت کافی از این هنرمند برجسته و دیگر مفاخر فرهنگی شهرستان ندارند.»
موسوی در ادامه خاطرنشان کرد: «سرمایه تنها به زیرساخت‌های فیزیکی و منابع مالی محدود نمی‌شود؛ بلکه شخصیت‌هایی مانند عبدالقادر مراغی از سرمایه‌های فرهنگی و هنری مراغه به شمار می‌روند که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند.»
موسیقی کشورمان به‌ویژه در مراغه دارای تاریخچه‌ای غنی و فرهنگی عمیق است
این شهرستان با توجه به پیشینه هنری‌اش، می‌تواند به‌عنوان یکی از قطب‌های فرهنگی کشور مطرح شود.
شهردار مراغه در این آیین با تأکید بر اهمیت توسعه زیرساخت‌های فرهنگی، اشاره کرد که این شهرستان به دلیل برخی مشکلات در حوزه فرهنگ، به نوعی دچار عقب‌ماندگی شده است. او افزود: «مراغه شایسته وجود پردیس سینمایی و دیگر امکانات فرهنگی است که بتواند نیازهای اجتماعی و فرهنگی مردم را برآورده کند.»
«شهرام مروتی» با بیان اینکه در برخی از شهرستان‌ها محدودیت‌هایی برای نامگذاری زیرساخت‌های فرهنگی بر اساس مفاخر محلی وجود دارد، تصریح کرد: «مراغه دارای شخصیت‌های بزرگ و تأثیرگذاری در تاریخ فرهنگ و هنر کشور است. نام هریک از این مفاخر می‌تواند الهام‌بخش احداث زیرساخت‌های فرهنگی در این شهرستان باشد و به توسعه فرهنگی منطقه کمک کند.»
این سخنان نشان‌دهنده عزم جدی مسئولان برای پیشرفت و شکوفایی مراغه به‌عنوان یکی از مراکز فرهنگی کشور است.
«شهرام مروتی» شهردار مراغه با ابراز امیدواری برای ایجاد یک دانشکده موسیقی در این شهرستان، خواستار نامگذاری روزی به نام عبدالقادر مراغی در تقویم کشور شد. او تأکید کرد که مراغه با توجه به تاریخ غنی خود در زمینه موسیقی، شایسته برگزاری کنسرت‌های ملی و فعالیت‌های فرهنگی متنوع است.
مروتی در ادامه بیان کرد: «موسیقی فراتر از کلام است و می‌تواند درون انسان را به شورش وا دارد. ما امیدواریم با ایجاد این دانشکده، حقی که عبدالقادر مراغی بر گردن مردم این شهرستان دارد، ادا شود و نسل جدیدی از هنرمندان موسیقی در مراغه پرورش یابند.»
این اظهارات نشان‌دهنده عزم جدی مدیریت شهری برای ارتقاء سطح فرهنگی و هنری مراغه و پاسداشت شخصیت‌های فرهنگی این منطقه است. شهردار مراغه امیدوار است با فراهم شدن زیرساخت‌های لازم، این شهرستان به یک قطب موسیقی در کشور تبدیل شود.
رونمایی از کتاب «فرهنگ عبدالقادر مراغی»
این اقدام فرصتی بی‌نظیر برای شناخت عمیق‌تر موسیقیدان بزرگ دوره تیموریان و پایه‌گذار موسیقی کلاسیک جهان اسلام را فراهم می‌آورد. این کتاب به بررسی زندگی، احوال و آثار «عبدالقادر مراغی» در سده‌های هشتم و نهم میلادی می‌پردازد و به‌طور خاص لغات، اصطلاحات و ترکیبات موجود در آثار او را در قالب یک واژه‌نامه جامع معرفی می‌کند.
«فرهنگ عبدالقادر مراغی» نه‌تنها به معرفی ابعاد مختلف شخصیت این هنرمند بزرگ می‌پردازد، بلکه به خوانندگان این امکان را می‌دهد که با زبان و اصطلاحات موسیقی آن دوران آشنا شوند. این اثر به‌عنوان منبعی ارزشمند برای محققان، دانشجویان و علاقه‌مندان به موسیقی و فرهنگ ایرانی شناخته می‌شود و نقش مهمی در حفظ و ترویج میراث فرهنگی کشورمان ایفا می‌کند.
رونمایی از این کتاب نشان‌دهنده اهمیت و ارزش‌آفرینی شناخت شخصیت‌های فرهنگی و هنری در تاریخ ایران است و امید می‌رود که گامی مؤثر در راستای ارتقاء دانش موسیقی و فرهنگ عامه‌پسند بردارد.
کتاب «فرهنگ عبدالقادر مراغی» به‌واقع یک واژه‌نامه جامع برای موسیقی مراغی به شمار می‌آید. مولف این اثر، با تأکید بر نام کتاب، بیان می‌کند که این کتاب به‌عنوان یک دانشنامه از لغات، اصطلاحات و تعبیرات موجود در آثار عبدالقادر مراغی، شامل «جامع‌الألحان»، «مقاصدالألحان» و «شرح ادوار»، طراحی شده است.
«طغرل طهماسبی»، نویسنده این کتاب، در توضیحات خود به بررسی جامع زندگی‌نامه، آثار و آرای این موسیقیدان بزرگ ایرانی پرداخته و می‌گوید که این کتاب علاوه بر ارائه فرهنگ و لغت‌نامه‌ای کامل، شامل اصطلاحات و ترکیباتی از زبان‌های فارسی، ترکی، یونانی و عربی است که در آثار مراغی به کار رفته‌اند. همچنین، تعلیقات و توضیحات متن نیز در این اثر گنجانده شده تا خوانندگان بهتر بتوانند مفاهیم را درک کنند.
او همچنین به اهمیت این کتاب اشاره کرده و می‌گوید: «هنری فارمر»، مؤلف تاریخ موسیقی خاور زمین، عبدالقادر را به‌عنوان «اعجوبه» و یکی از مفاخر تاریخ هنر ایران می‌شناسد. فارمر آثار او را از لحاظ تاریخ موسیقی ایران و عرب بسیار ارزشمند دانسته و حاوی اطلاعات مهمی در مورد الحان، سازها و مباحث علمی برمی‌شمارد.
طهماسبی ادامه می‌دهد که عبدالقادر مراغی خود در آثارش اشاره کرده است: «اگر کسی در این کتاب امعان نظر لازم دارد، بر مجموع قواعد علمی و عملی و مصطلحات قوم اطلاع یابد و به نسخ دیگر محتاج نشود.» به همین دلیل، برای بهره‌برداری از این گنجینه‌های موسیقایی که حاوی اصطلاحات و واژه‌های قدیم و مشکل هستند، مرجعی لازم بود تا هرگونه ابهام احتمالی را برطرف کند و این واژه‌نامه نتیجه همین دغدغه‌هاست.
به‌طور کلی، «فرهنگ عبدالقادر مراغی» به‌عنوان یک منبع ارزشمند، می‌تواند به پژوهشگران و علاقه‌مندان به موسیقی کمک کند تا به شناخت بهتری از آثار و مفاهیم موسیقی مراغی و شخصیت بزرگ این هنرمند دست یابند.
عبدالقادر مراغی را بیشتر بشناسیم
عبدالقادر مراغی، یکی از شخصیت‌های برجسته تاریخ موسیقی ایران، در مراغه متولد شد. او از سنین بسیار پایین نشان داد که استعدادهای شگرفی دارد. در چهار سالگی به مکتب رفت و در هشت سالگی حافظ قرآن شد. در سن ۱۰ سالگی نیز موفق به فارغ‌التحصیلی در رشته‌های صرف و نحو و معانی و بیان گردید.
مراغی هم‌زمان با تحصیلاتش، موسیقی را تحت نظر پدرش آموخت و در زمینه‌های دیگر هنری همچون تصویرگری و خوشنویسی نیز مهارت یافت. او در علوم نظری و عملی موسیقی به‌عنوان یک اعجوبه شناخته می‌شد و آثارش تأثیر عمیقی بر تحولات موسیقی ایرانی گذاشت.
«طغرل طهماسبی» مولف کتاب‌هایی درباره این موسیقیدان، کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی و عضو پیوسته انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران است. او همچنین مدیر مؤسسه موسیقی عبدالقادر مراغی و نویسنده آثاری چون «موسیقی در ادبیات»، «عبدالقادر مراغی (معلم ثالث)»، «فرهنگ سازها»، «حیرت آینه (گزیده غزلیات بیدل دهلوی)»، «هزار سال شعر فارسی»، «اوحدی‌نامه (مجموعه مقالات کنگره اوحدی)»، و «عاشق وطن (مجموعه مقالات همایش زین‌العابدین مراغه‌ای» می‌باشد.
مراغی نه تنها در موسیقی، بلکه در ادبیات و هنرهای دیگر نیز نقشی اساسی ایفا کرده و نامش به عنوان یکی از مفاخر فرهنگی ایران در تاریخ ثبت شده است. شناخت و مطالعه آثار او می‌تواند درک بهتری از موسیقی ایرانی و تأثیرات آن بر فرهنگ و هنر کشورمان فراهم کند.
نظرات کاربران