یک کارشناس اقتصادی مالیات ستانی در بودجه ۱۴۰۳ را ناعادلانه‌ترین مدل در جهان توصیف کرد و از احتمال وقوع رکود در اقتصاد ایران طی سال آینده خبر داد.
به گزارش خبرنگار هامپوئیل، محمود نجفی عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران، در نشست دوازدهم هیات نمایندگان این اتاق اعلام کرد که شورای نگهبان بند ۳ تبصره ۶ لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ را رد کرده است. بر اساس این بند، سازمان امور مالیاتی بانک مرکزی را مکلف می‌کند که حساب مؤدیان مالیاتی را مسدود کند و مبلغ مطالبه‌ی سازمان امور مالیاتی از حساب افراد کسر و به حساب خود واریز شود.
مهدی پازوکی، کارشناس اقتصادی، در گفت‌وگو با هامپوئیل، این تصمیم شورای نگهبان را یک تصمیم خوب توصیف کرد و افزود: دولت حق ندارد به حساب مردم دست زند.
وی افزود: یکی از ایرادات بودجه سال ۱۴۰۳ این است که نرخ مالیات را افزایش داده‌اند. افزایش نرخ مالیات باعث تشدید رکود در اقتصاد می‌شود. سیستم مالیاتی ما یکی از ظالمانه‌ترین سیستم‌ها است زیرا از کسانی که درآمد دارند، مالیات نمی‌گیرد و در مقابل، کسانی که مظلوم هستند، مشمول مالیات می‌شوند.
این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: یک فرد که ماهانه ۲۰ میلیون تومان قسط وام مسکن خود را پرداخت می‌کند و خانه خود را به فروش می‌رساند و یک میلیارد تومان از دریافتی را در دسترس قرار می‌دهد و خانه جدیدی را خریداری می‌کند، اکنون به عنوان بدهکار مالیاتی شناخته می‌شود و باید برای سال ۱۴۰۰، ۵۵ میلیون تومان مالیات پرداخت کند. این سیاق برای مالیات ستانی، نادرست و احمقانه است.
وی تاکید کرد: من موافقم که مالیات محل تامین بودجه جاری دولت باشد، اما این کار باید با دقت انجام شود. سیستم مالیاتی باید به درستی طراحی شود و باید از افرادی که درآمد دارند، مالیات گرفته شود. به عنوان مثال، اگر یک فرد خانه‌اش را با قیمت ۶ میلیارد تومان خریداری کرده و ارزش آن به ۱۰ میلیارد تومان افزایش یافته باشد، چرا باید مالیات پرداخت کند؟ او در آن خانه زندگی می‌کند و هیچ دلیلی نیست که برای آن مالیات بدهد.
مالیات ستانی ناعادلانه
پازوکی ادامه داد: این شیوه مالیات ستانی ناعدالتی است. بر مبنای اطلاعات غلط نمی‌توان مالیات گرفت.
وی تاکید کرد: سیستم مالیاتی کنونی یکی از ناعادلانه‌ترین سیستم‌های مالیاتی در جهان است. در این سیستم، افرادی که درآمد دارند، مالیات نمی‌پردازند. هر فردی که مطابق قوانین درآمد دارد، باید مالیات پرداخت کند و اگر درآمدی ندارد، مستضعف است و باید توسط کمیته امدادی کمک شود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به روش مالیاتی ستانی در خصوص خانه‌های گران‌قیمت اظهار داشت: در حال حاضر، خانه‌های گران‌قیمت به عنوان دارایی‌های مالیاتی معرفی شده و مالیات از آنها برداشته می‌شود. این رویکرد باعث ایجاد اعتماد ناکافی مردم به سیستم مالیاتی دولت و حکومت می‌شود.
وی افزود: من آماده‌ام با رئیس سازمان مالیاتی درباره نابرابری سیستم مالیاتی بحث کنم. در حال حاضر، افرادی که درآمدهای بزرگی دارند، مالیات نمی‌پردازند و به جای آن، افراد ضعیف‌تر بیشتر تحت فشار قرار می‌گیرند.
عقب ماندن بخش خصوصی به دلیل مالیات ستانی گزینشی
پازوکی با اشاره به درآمد بنیادها و نهادها تأکید کرد: باید از آستان قدس رضوی مالیات برداشته شود، زیرا از بندرهای این کشور استفاده می‌کند. بنیاد مستضعفان در حال انجام فعالیت‌های اقتصادی است و بنیاد شهید یک مجموعه اقتصادی دارد که باید مالیات آن پرداخت شود. اگر از این نهادها مالیات نبریم، منجر به انحصار می‌شود.
وی یادآور شد: در چنین شرایطی، بخش خصوصی نمی‌تواند رشد کند. ما نمی‌توانیم پدر بخش خصوصی را در زمان مالیات ستانی به وجود بیاوریم، اما نمی‌توانیم از یک مجموعه کاملاً معافیت مالیاتی برخوردار باشیم.
این کارشناس اقتصادی اعلام کرد: در ایران، دو مشکل اصلی در اخذ مالیات وجود دارد. یکی اینکه ما با فرار مالیاتی بسیار بالا روبرو هستیم و دیگری اینکه ما معافیت‌های مالیاتی زیادی داریم.
وی تأکید کرد: به نظر من، باید کلمه معافیت مالیاتی از فرهنگ مالیاتی کشور حذف شود. هر فردی که درآمد دارد، باید طبق قوانین مالیات پرداخت کند. به هیچ کس نباید معافیت داده شود. اگر بخواهیم سرمایه‌گذاری در مناطق محروم را تشویق کنیم، باید مثلاً تا پنج سال نرخ مالیات برای سرمایه‌گذاری در این مناطق صفر باشد.
پازوکی گفت: باید با استفاده از تکنولوژی IT به جلوی فرار مالیاتی بپردازیم. به‌عنوان مثال، بخش قابل توجهی از وکلای دادگستری و دندانپزشکان به فرار مالیاتی مشغول هستند. بسیاری از شرکت‌های واسطه‌گری و دلالی نیز فرار مالیاتی انجام می‌دهند.
ایجاد اختلال در سیستم مالیاتی
در شرایطی که دولت برای خانه‌هایی که افراد ساکن آن هستند، مالیات سنگین وضع کرده است، احتمال وصول این ارقام مالیاتی ضعیف می‌شود زیرا افراد قادر به پرداخت این ارقام نیستند. آیا این روند بر میزان کسب درآمدهای مالیاتی تأثیرگذار خواهد بود؟ این کارشناس اقتصادی به این پرسش این‌گونه پاسخ داد: اینها باعث می‌شود که سیستم مالیاتی دچار مشکل شود.
وی افزود: آمریکا مظهر اقتصاد رقابتی است. آمریکایی‌ها ضرب المثلی دارند که می‌گوید از مرگ می‌شود فرار کرد اما از مالیات نمی‌توان گریخت. یعنی سیستم مالیاتی‌شان آن‌قدر کاراست که حتماً مالیات را از افراد اخذ می‌کنند.
پازوکی ادامه داد: ما اکنون باید از تکنولوژی جامعه توسعه یافته برای اخذ مالیات استفاده کنیم. با تفکر دانشگاهیانی که هیچ کار اجرایی نکرده‌اند، جز اینکه مردم ناراضی شوند و بی‌عدالتی گسترش یابد، به نظر من اتفاق آنچنانی نخواهد افتاد.
وی بیان کرد: در حالت عادی وقتی تورم ۴۰ درصد افزایش یابد، درآمد مالیاتی دولت حدود ۴۰ درصد بالا می‌رود. اقتصاد ایران ظرفیت بالایی دارد و می‌توان درآمدهای مالیاتی مناسبی را محقق کرد اما بحث اصلی روی بی‌عدالتی در اخذ مالیات است.
این کارشناس اقتصادی یادآور شد: در شرایط فعلی از کسانی که باید مالیات بگیرند، هیچ مالیاتی نمی‌گیرند و از کسانی که نباید بگیرند، مالیات دریافت می‌شود.
نظرات کاربران