همزمان با فرا رسیدن بیست و هفتم شهریورماه، سالروز درگذشت استاد سید محمدحسین بهجت تبریزی متخلص به «شهریار»، مراسم باشکوهی در مراغه برگزار شد که جلوهای از همدلی، فرهنگدوستی و احترام به شعر و ادب فارسی بود. این مراسم که با عنوان «همایش بزرگداشت روز شعر و ادب فارسی و یاد استاد شهریار» شناخته شد، با حضور امینیان، معاون استاندار و فرماندار ویژه مراغه، اعضای شورای شهر، جمعی از علاقهمندان به فرهنگ و ادب و با مشارکت شهرداری مراغه، فرمانداری، نهاد کتابخانههای عمومی و گروه یازده توپخانه ارتش در تالار سرباز برگزار شد.
این برنامه فرصتی بود تا دوستداران ادبیات فارسی، شاعران جوان و پژوهشگران گرد هم آیند و یاد و خاطره یکی از بزرگترین چهرههای شعر معاصر ایران را گرامی بدارند.
سخنان شاعران و پژوهشگران
در بخش اصلی این همایش، ودود دوستی (متخلص به ایلقار)، شاعر و محقق مراغهای و مسئول حوزه فرهنگی شهرداری، با بیان ویژگیهای شخصیتی و هنری استاد شهریار گفت: «شهریار شاعری ساده و صمیمی بود که توانست با زبان دل و احساس، با مردم ارتباط برقرار کند. او نه تنها شاعری توانا، بلکه ناظری تیزبین بر مسائل اجتماعی و فرهنگی زمان خود بود. اشعار او با آنکه رنگ و بوی عاشقانه و عرفانی دارند، تصویری روشن از جامعه ایرانی در دوران معاصر نیز ارائه میدهند.»
ایلقار با اشاره به تأثیرگذاری شعرهای شهریار بر نسلهای مختلف افزود: «شهریار با سرودن اشعار اخلاقی و اجتماعی، مردم را به تفکر و آگاهی دعوت میکرد. همین ویژگی او را از بسیاری شاعران همعصرش متمایز کرده است. او به جای پرداختن صرف به زیباییهای زبانی، تلاش داشت روح زمانه را در شعر خود منعکس کند و این نکتهای است که ارزش ماندگاری اشعارش را چند برابر میکند.»
وی همچنین به یک نکته تاریخی جالب اشاره کرد: «شهریار نخستین شعر فارسی خود را در مراغه سرود. این موضوع نشاندهنده جایگاه این شهر در زندگی ادبی اوست. مراغه از دیرباز خاستگاه اندیشهها و آثار فرهنگی بوده و نقش مهمی در پرورش و شکوفایی شخصیتهای بزرگ ایفا کرده است.»
اهمیت روز شعر و ادب فارسی
بیست و هفتم شهریور، روزی است که در تقویم فرهنگی ایران به نام «روز ملی شعر و ادب فارسی» ثبت شده است. این نامگذاری در سالهای گذشته توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام گرفت تا یاد و خاطره استاد شهریار، آخرین غزلسرای بزرگ کلاسیک ایران، زنده بماند و در عین حال فرصتی برای توجه بیشتر به شعر و ادبیات فارسی فراهم شود.
در طول تاریخ، شعر فارسی همواره نقشی محوری در فرهنگ و هویت ایرانی ایفا کرده است. از شاهنامه فردوسی که روایتگر اسطورهها و تاریخ ایران است، تا غزلیات حافظ و مولانا که زبان عرفان و عشق را به جهانیان عرضه کردهاند، ادبیات فارسی توانسته پلی میان نسلها و اقوام ایرانی ایجاد کند. شهریار نیز در این مسیر ادامهدهنده راه بزرگان بود و با زبانی شیرین و دلنشین، پیوندی میان سنت و معاصرت برقرار کرد.
شهریار، شاعر ملی و مردمی
یکی از ویژگیهای بارز شهریار، مردمی بودن اوست. او از طبقات مختلف جامعه سخن میگفت و شعرهایش برای هر قشر و گروهی مفهومی آشنا داشت. از «حیدربابایه سلام» که یادآور سنتها، آداب و زندگی روستایی آذربایجان است تا غزلهای عاشقانهاش که جایگاهی ویژه در دل مخاطبان یافتهاند، همگی بیانگر ارتباط عمیق او با مردم و فرهنگ بومی ایران هستند.
شهریار نه تنها در عرصه ادبیات فارسی بلکه در زبان ترکی آذری نیز آثار ماندگاری بر جای گذاشت و همین موضوع باعث شد او را «پل میان فرهنگها» بنامند. اشعار ترکی او به ویژه در آذربایجان جایگاه خاصی دارند و موجب نزدیکی بیشتر مردم با شعر و ادبیات شدند.
برگزاری این همایش در مراغه، شهری که به عنوان یکی از مراکز مهم علمی و فرهنگی ایران شناخته میشود، بار دیگر یادآور جایگاه این شهر در تاریخ ادب فارسی بود. مراغه با داشتن پیشینهای غنی از دورههای مختلف تاریخی، خاستگاه شاعران، فیلسوفان و اندیشمندان متعددی بوده است.
از سوی دیگر، حضور دستگاههای مختلف شهری و نظامی در برگزاری این مراسم نشان داد که پاسداشت فرهنگ و ادبیات، تنها وظیفه نهادهای فرهنگی نیست بلکه نیازمند همکاری و مشارکت همگانی است.
شعر، سرمایهای برای امروز و فردا
مراسم روز شعر و ادب فارسی تنها به گرامیداشت یاد گذشته محدود نمیشود. هدف اصلی چنین برنامههایی زنده نگه داشتن فرهنگ مطالعه و شعرخوانی در میان نسل جوان است. در دنیای امروز که رسانهها و فناوریهای نوین بر زندگی مردم سایه افکندهاند، توجه به شعر و ادبیات میتواند نقشی مهم در حفظ هویت فرهنگی و تقویت زبان فارسی ایفا کند.
شاعران جوان مراغهای که در حاشیه این مراسم آثار خود را قرائت کردند، نشان دادند که مسیر شعر و ادب همچنان ادامه دارد و با الهام از بزرگان، میتوان آیندهای روشن برای ادبیات فارسی متصور شد.
همایش بزرگداشت استاد شهریار در مراغه، جلوهای از پیوند گذشته و آینده بود. این مراسم نه تنها یادآور زندگی و آثار یکی از بزرگترین شاعران معاصر ایران شد، بلکه نشان داد که شعر و ادبیات همچنان در قلب جامعه ایرانی زنده و پویاست. شهریار با اشعار خود پلی زد میان سنت و تجدد، میان فرهنگهای مختلف ایران و حتی میان نسلهای گوناگون.
گرامیداشت یاد او در شهری که نخستین شعر فارسیاش را در آن سروده، نمادی از اهمیت میراث فرهنگی و ادبی در تقویت هویت ملی است. روز شعر و ادب فارسی فرصتی است تا بار دیگر ارزشهای والای زبان فارسی را یادآور شویم و نقش آن را در انسجام فرهنگی و اجتماعی کشور بازخوانی کنیم.
نظرات کاربران