نرگس آزادی، معلم پایه اول ابتدایی و مولف کتابهای کمکآموزشی، با سابقهای چندساله در تدریس و علاقهای عمیق به آموزش کودکان، توانسته است تجربه کلاس درس را به آثار آموزشی کاربردی تبدیل کند. او با نگارش کتابهایی هدفمند و جذاب، تمرکز بر تقویت مهارتهای پایهای خواندن و نوشتن دانشآموزان دارد و با خلاقیت و استفاده از تصاویر رنگی و تمرینهای متنوع، یادگیری را برای کودکان شیرین و لذتبخش میکند.
دستاوردهای خانم آزادی شامل کسب رتبه در جشنوارههای آموزشی، عضویت در جامعه معلمان هنرمند و طراحی ابزارهای آموزشی کاربردی است که نشاندهنده تعهد و تاثیرگذاری او در حوزه آموزش ابتدایی است.
در ادامه پروژه معرفی بانوان موفق مراغه، این بار قصد داریم با خانم نرگس آزادی بیشتر آشنا شویم. برای آشنایی بیشتر با این معلم فرهیخته، انگیزهها، تجربیات و دیدگاههای ایشان درباره آموزش و تألیف کتابهای آموزشی، در ادامه این مصاحبه همراه ما باشید.
نرگس آزادی کیست؟
بنده نرگس آزادی، معلم پایه اول ابتدایی و مولف کتابهای کمکآموزشی هستم. دوران تحصیلات دانشگاهی خود را با کسب رتبه اول در هر دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته مهندسی کشاورزی در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان به پایان رساندم و دارای چندین مقاله داخلی و خارجی در زمینه تحصیلی خود میباشم. پس از مدتی فعالیت در رشته تخصصی خود، به دلیل علاقه عمیق به آموزش و تدریس، در سال ۱۳۹۷ وارد دنیای معلمی شدم. اولین تجربه آموزگاری من در پایه اول ابتدایی آغاز شد. دغدغهای که در زمینه یادگیری کودکان در این مقطع حساس پیدا کردم، باعث شد تا به صورت تخصصی در همین پایه به تدریس و فعالیت ادامه دهم.
از آن زمان تاکنون، در مدارس پسرانه و دخترانه مختلف تجربه تدریس در این پایه را کسب کردهام. در طول سالهای تدریس، فعالیتهای متنوعی داشتهام که مهمترین آنها عبارتند از:
- نگارش چند جلد کتاب کمکآموزشی برای پایه اول ابتدایی که در سال ۱۴۰۲ مورد تقدیر آموزش و پرورش شهرستان مراغه قرار گرفت.
- کسب رتبه اول شهرستان در جشنواره کشوری «الفتا» در سال ۱۴۰۳ در زمینه تدریس درس ریاضی پایه اول و راهیابی به مرحله استانی.
- عضویت در جامعه معلمان هنرمند شهرستان مراغه پس از پذیرفته شدن در جشنواره معلمان هنرمند در سال ۱۴۰۳.
- شرکت در چند دوره جشنواره جابربن حیان
- طراحی و ویراستاری کتب کمک آموزشی
- طراحی و تولید ابزارهای آموزشی
- تولید محتواهای آموزشی و آموزش نرمافزارهای کاربردی
انگیزه نوشتن کتب درسی آموزشی
انگیزه من از صندلی معلمی در کلاس اول ابتدایی سرچشمه گرفت؛ آغاز کلاس اول برای دانشآموزان و والدین همواره با هیجان و نگرانی همراه است. دغدغه اصلی من این بود که پلی میان دنیای پرشور کودکان و الزامات برنامه درسی ایجاد کنم تا آنها نه تنها درس بخوانند، بلکه از یادگیری لذت ببرند.
با تجربهای که در کلاس درس کسب کردم، متوجه شدم روشهای سنتی به تنهایی کافی نیستند؛ دانشآموزان در ابتدای کار نمیتوانند مستقل بنویسند و نوشتن تکالیف تکراری تنها باعث خستگی آنها میشود و به تثبیت یادگیری کمک نمیکند. نیاز به راهکاری بود که هم زمان تدریس را بهینه کند و هم تمرینهای متنوع و هدفمند فراهم آورد.
در نهایت، تألیف کتابهای آموزشی هدفمند پاسخ مؤثری به این نیازها بود. این کتابها نه تنها به آموزگاران در مدیریت زمان کلاس کمک میکنند، بلکه با ارائه تمرینهای متنوع، عملکرد و یادگیری دانشآموزان را بهبود میبخشند.
اولین کتابم با عنوان «نگارهها» به آمادهسازی دانشآموزان برای کسب مهارتهای پایهای نوشتن و خواندن اختصاص داشت. دلیل انتخاب این موضوع، اهمیت بنیادین آن بود؛ میخواستم مطمئن شوم اولین قدمهای آموزشی آنها محکم و موفقیتآمیز باشد. این کتاب نتیجه مستقیم مشاهداتم در کلاس درس بود و تلاش برای تبدیل یک فرآیند گاهی خستهکننده به تجربهای شیرین و فراموشنشدنی.
گروه هدف کتابهای تالیفی
کتابهای من عمدتاً برای دانشآموزان پایه اول ابتدایی طراحی و تألیف شدهاند. انتخاب این گروه سنی تصمیمی آگاهانه و مبتنی بر تجربیاتم در تدریس است، زیرا پایه اول حساسترین و مهمترین مرحله در زندگی تحصیلی هر کودک است. در این سن، سواد خواندن و نوشتن و مفاهیم پایهای ریاضی شکل میگیرد و آموزش درست در این مرحله میتواند آینده تحصیلی کودک را متحول کند.
همچنین این دوره گذار بزرگ از محیط بازی به محیط مدرسه رسمی است. هدف من این است که این گذار برای کودکان شیرین و بدون استرس باشد و کتابهایم به آنها کمک کنند تا با اعتماد به نفس و بدون ترس از شکست، اولین قدمهای آموزشی خود را بردارند. ایجاد انگیزه و علاقه به یادگیری در این سن اهمیت ویژهای دارد و کتابهایم با تمرینهای متنوع و تصاویر رنگی و کودکانه تلاش میکنند یادگیری را لذتبخش کنند و عشق به مطالعه را در کودکان نهادینه سازند.
چالش های مسیر
فرآیند نوشتن کتاب آموزشی، با چالشهای ویژهای همراه است. یکی از بزرگترین این چالشها، ایجاد تعادل میان سادگی و عمق محتواست؛ باید محتوایی آماده کنم که برای دانشآموزان ساده و قابل فهم باشد، اما در عین حال جامع و دقیق باشد تا تمامی سرفصلهای آموزشی را پوشش دهد و به رشد فکری آنها کمک کند. علاوه بر این، نوشتن کتابی جذاب و گیرا، بدون فاصله گرفتن از لحن علمی و رسمی، کار دشواری است؛ چرا که متنهای خشک و یکنواخت باعث خستگی دانشآموزان و کاهش تمرکز آنها میشود.
سالها تدریس و حضور در کنار دانشآموزان به من فرصت داد تا نیازهای واقعی یادگیری را از نزدیک ببینم و هر سال تجربهای جدید به دست آورم؛ همین تجربهها به من کمک کرد تا بتوانم بر این چالشها غلبه کنم. تلاش من همواره بر این بوده است که با استفاده از آموختههای کلاس درس، منابعی تهیه کنم که واقعاً پاسخگوی نیازهای آموزشی دانشآموزان باشد و آنها را در مسیر یادگیری یاری رساند. مدیریت زمان برای نوشتن، ویراستاری، طراحی و هماهنگی با ناشر نیز چالش دیگری است، به ویژه زمانی که همزمان به تدریس مشغول هستم. با این حال، باور دارم که ارزش نهایی کتاب و تأثیر آن بر یادگیری دانشآموزان، تمام این دشواریها را به تلاشی ارزشمند تبدیل میکند.
انعکاس تجربیات کلاس درس در کتابها
تجربیات من در کلاس درس مهمترین منبع الهام برای نوشتن کتابهای آموزشی هستند. کلاس درس برای من یک آزمایشگاه واقعی است که در آن ایدهها محک میخورند و محتوای کتاب شکل میگیرد. هر روز با چالشهای یادگیری دانشآموزان روبهرو میشوم و وقتی میبینم کودکان با مفهومی مشکل دارند یا سردرگم میشوند، میدانم که این همان موضوعی است که باید در کتاب به آن پرداخته شود. این نقاط ضعف را یادداشت میکنم و برای آنها راهکارهای جدید ارائه میکنم. همچنین هر روش تدریس یا فعالیتی که مفاهیم را به شکل مؤثر منتقل کند و انگیزه یادگیری ایجاد کند، در کتابهایم به عنوان فعالیت کلیدی گنجانده میشود. به این ترتیب، کتابهای من فقط حاصل دانش من نیستند؛ بلکه بازتاب مستقیم تجربه واقعی من در کلاس درس هستند و با هدف حل مشکلات واقعی دانشآموزان و با رویکردی عملی نوشته شدهاند.
ویژگیهای یک کتاب آموزشی موفق
به نظر من، یک کتاب موفق فراتر از مجموعهای از اطلاعات است و باید بهعنوان یک ابزار مؤثر برای یادگیری عمل کند. چنین کتابی باید پلی میان دانشآموز و دنیای دانش باشد و برای تحقق این هدف، سه ویژگی کلیدی دارد:
- محتوای غنی و هدفمند
- طراحی جذاب و کاربرپسند
- رویکرد تعاملی و تمرینمحور
برای غنیسازی محتوا، پیش از آغاز نگارش، تحقیقات دقیقی روی سرفصلها انجام میدهم تا مطمئن شوم مطالب بهصورت کامل و صحیح پوشش داده شدهاند و دانشآموز ابتدا با مفاهیم پایه آشنا شده و سپس به تدریج وارد تمرینات پیشرفتهتر شود. از نظر بصری، در کتابهایم از رنگهای زنده، تصاویر کودکانه و گویا استفاده میکنم تا دانشآموز کتاب را بهعنوان منبعی دوستانه و جذاب تجربه کند، نه یک متن خشک و خستهکننده. همچنین، یادگیری فرآیندی فعال است و یک کتاب موفق باید فرصتهای کافی برای تمرین و بهکارگیری دانش فراهم کند. کتابهایی که صرفاً به تئوری میپردازند، موفق نیستند؛ بنابراین من بخشهای متنوعی از تمرینهای حل مسئله را در کتابهایم گنجاندهام تا علاوه بر آموزش، شور و شوق یادگیری را در وجود دانشآموزان برانگیزد.
بازخورد مخاطبین کتابها
دریافت بازخورد از دانشآموزان و والدین، یکی از ارزشمندترین بخشهای کار من است. این بازخوردها نه تنها انگیزهبخشاند، بلکه راهنمایی مهم برای بهبود و ارتقای کیفیت کتابها به حساب میآیند. معمولاً بازخوردها به دو دسته تقسیم میشوند:
- دسته اول، بازخوردهای دانشآموزان است. دانشآموزان، بهخصوص در مقطع ابتدایی، صادقانهترین بازخوردها را ارائه میدهند و بدون هیچ تعارفی میگویند چه چیزی را دوست دارند و چه چیزی را دوست ندارند. بسیاری از آنها از تصاویر جذاب، رنگهای شاد و فعالیتهای خلاقانه در کتابها تعریف میکنند.
- دسته دوم، بازخوردهای والدین است. والدین معمولاً روی نتایج ملموس و اثرات بلندمدت کتاب تمرکز دارند و پیشرفت روزانه فرزندانشان را مشاهده میکنند. یکی از شیرینترین بازخوردها، افزایش اعتماد به نفس دانشآموزان است؛ برای مثال، مادری به من گفت: «دخترم همیشه از درس و تمرین فراری بود، اما حالا با کمک کتاب شما خودش با اشتیاق تمرین میکند و میگوید دیگر سخت نیست.» والدین زیادی، بهویژه مادران شاغل، نیز اظهار رضایت کردهاند که کتابهای من روند یادگیری فرزندانشان را در خانه آسانتر و لذتبخشتر کرده است، بهویژه در دوران کلاسهای غیرحضوری.
این بازخوردها به من یادآوری میکنند که هدف اصلی تنها نوشتن کتاب نیست، بلکه ایجاد ابزاری است که یادگیری را برای هر کودک و خانوادهای ساده و لذتبخش کند. بنابراین، هر نظری که دریافت میکنم، چه مثبت و چه منفی، به من کمک میکند در چاپهای بعدی محتوا را بهبود دهم و کتابهای جدیدی طراحی کنم.
برنامه آینده کتابهای جدید
همیشه نیازهای جدید آموزشی را رصد میکنم و برنامه دارم کتابهایی بنویسم که دانشآموزان را برای چالشهای آینده آماده کنند. در حال حاضر دو پروژه در دست بررسی دارم که هدفشان آسانتر، شیرینتر و مؤثرتر کردن یادگیری کودکان است.
بهروز رسانی محتوای کتب
برای بهروز نگهداشتن محتوای کتابهایم، چند رویکرد اساسی را دنبال میکنم. ابتدا بهطور منظم تغییرات سرفصلهای رسمی و پژوهشهای نوین آموزشی را بررسی میکنم تا کتابهایم همیشه با نیازهای روز هماهنگ باشند. همچنین از طریق تعامل با معلمان و دانشآموزان، با نیازها و چالشهای واقعی کلاسها آشنا میشوم و بر اساس این بازخوردها محتوا را اصلاح و ایدههای نوآورانه را به کار میگیرم.
به جای تمرکز صرف بر حفظیات، محتوای کتابها را به سمت مهارتهای حیاتی امروز مانند تفکر و حل مسئله هدایت میکنم، مهارتهایی که کمتر دستخوش تغییر میشوند. با ترکیب این رویکردهای پژوهشی، عملی و تکنولوژیک، اطمینان دارم که کتابهایم هم از نظر محتوا دقیق و بهروز هستند و هم پاسخگوی نیازهای متغیر دانشآموزان و نظام آموزشی میباشند.
توصیه به همکاران مولف
نوشتن کتاب کمکآموزشی فراتر از انتقال اطلاعات است. همکاران باید پیش از شروع، درک عمیق از نیازهای مخاطب داشته باشند تا کتاب واقعاً مفید و مؤثر باشد.
حضور معلمان خلاق و متعهد در عرصه آموزش همواره مایه افتخار است و نشان میدهد که نیاز به مهارتهای نوآورانه و نگاههای تازه در آموزش چقدر ضروری است. از خانم آزادی بزرگوار سپاسگزاریم که با حضور در این مصاحبه، فرصت همراهی و آشنایی با تجربیات ارزشمند خود را در اختیار ما گذاشتند.
شهرمان از این نمونه بانوان موفق کم ندارد. مطالعه این پست نمونه ای از این بانوان موفق را به شما بیشتر معرفی خواهد کرد.
با آرزوی سربلندی و موفقیت برای تمام بانوان دیار عزیزمان ایران
نظرات کاربران