گردشگری سلامت می‌تواند با ایجاد فرصت‌های شغلی و درآمدزایی، نقشی مؤثر در بهبود اقتصادی ایفا کند. طبق آمار، با افزایش هر یک درصد از سهم ایران در این بازار، حدود ۲۰ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم به وجود می‌آید. در شرایطی که بسیاری از کشورهای موفق در این حوزه با ارائه خدمات باکیفیت و هزینه‌های مناسب توانسته‌اند سهم چشمگیری از گردشگران سلامت را جذب کنند، ایران نیز با تکیه بر زیرساخت‌های پیشرفته پزشکی، پزشکان مجرب و هزینه‌های رقابتی، پتانسیل بالایی برای ورود به این بازار دارد.
احمد مهری، پژوهشگر سلامت عمومی در اندیشکده ژرفا، تأکید می‌کند که ایران با وجود تجهیزات پزشکی پیشرفته و متخصصان برجسته، سهمی کمتر از ظرفیت خود در بازار جهانی گردشگری سلامت دارد. بر اساس آمارهای موجود، درآمد جهانی از گردشگری سلامت در سال ۲۰۲۳ به حدود ۱۰۰ میلیارد دلار رسیده، اما سهم ایران از این بازار تنها حدود ۵۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود.
تجربه موفق کشورهایی مانند ترکیه و هند نشان می‌دهد که خدمات پزشکی مقرون‌به‌صرفه همراه با کیفیت مناسب، می‌تواند عامل کلیدی در جذب بیماران خارجی باشد. به عنوان مثال، هزینه جراحی‌های قلب باز در ایران ۵۰ درصد کمتر از ترکیه و ۷۰ درصد کمتر از اروپا است. با این حال، کمبود تبلیغات و نبود استراتژی منسجم در جذب گردشگران سلامت، باعث شده است که ظرفیت‌های قابل توجه ایران در این زمینه به طور کامل بهره‌برداری نشود.
در ایران بیش از ۵۵۰ بیمارستان در شهرهای بزرگ واقع شده‌اند که بیش از نیمی از آن‌ها با استانداردهای بین‌المللی تطابق دارند. با وجود این زیرساخت قوی، کمتر از ۵ درصد این بیمارستان‌ها به طور فعال در زمینه گردشگری سلامت فعالیت می‌کنند. از سوی دیگر، هزینه‌های درمان در ایران به طور متوسط ۳۰ تا ۶۰ درصد کمتر از کشورهایی مانند امارات و قطر است. این تفاوت می‌تواند به عنوان یک مزیت رقابتی برای جذب بیماران از کشورهای همسایه مطرح شود.
گردشگری سلامت، علاوه بر ایجاد درآمد، فرصت‌های شغلی متعددی نیز به همراه دارد. طبق آمارهای منتشرشده، هر یک درصد افزایش سهم ایران در بازار گردشگری سلامت می‌تواند حدود ۲۰ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم در حوزه‌های پزشکی، هتلداری و حمل‌ونقل ایجاد کند. بنابراین، سرمایه‌گذاری در این صنعت می‌تواند اثرات مثبتی بر اقتصاد کشور گذاشته و نرخ بیکاری را کاهش دهد.
ایران با داشتن هزینه‌های پایین درمان و پزشکان مجرب، همراه با موقعیت جغرافیایی مناسب و پیوندهای فرهنگی نزدیک با کشورهای همسایه، ظرفیت تبدیل شدن به یکی از برترین مقاصد گردشگری سلامت در خاورمیانه را داراست. با برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری در بازاریابی و تبلیغات بین‌المللی، می‌توان سهم ایران از این بازار را چندین برابر کرد.
بر اساس برنامه هفتم توسعه، دولت و مجلس باید هدف‌گذاری کنند تا سالانه ۶ میلیارد یورو از گردشگری سلامت درآمدزایی شود، همچنین جذب دانشجویان خارجی می‌تواند ۷۰۰ میلیون یورو درآمد اضافی ایجاد کند.
تحقق این اهداف نیازمند نگاهی واقع‌بینانه به صنعت گردشگری سلامت و استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی است. حذف موانع ناشی از دخالت‌های مافیایی، برنامه‌ریزی منطقی و مبتنی بر منافع ملی، تقویت زیرساخت‌های گردشگری، ارائه خدمات بیمه‌ای بین‌المللی، و تعامل سازنده میان دولت و بخش خصوصی از جمله اقداماتی است که می‌تواند به توسعه این صنعت در ایران کمک کند.
در صورتی که ایران بتواند سهم خود را به حدود ۳ درصد از بازار گردشگری سلامت برساند، می‌تواند سالانه بیش از ۳ میلیارد دلار درآمد کسب کند که تأثیر مثبتی بر اقتصاد کشور خواهد داشت.
نظرات کاربران