به گزارش پایگاه خبری هامپوئیل، دوره ژوراسیک با قدمتی بین ۱۴۵.۵ تا ۱۹۹.۶ میلیون سال، منطقه «گویدرق» در مراغه را به گنجینه‌ای از فسیل‌های این دوره تبدیل کرده است. این منطقه، که به عنوان «بهشت دیرینه‌شناسان جهان» شناخته می‌شود، مقصدی محبوب برای طبیعت‌گردان و محلی برای سکونت عشایر سهند است.
در زبان محلی، «گوی» به معنای رنگ آبی است و از آنجا که رسوبات این منطقه رنگ‌هایی متمایل به سبز و آبی دارند، مردم آن را «گویدرق» نامیده‌اند. اما ویژگی اصلی این منطقه وجود فسیل‌های ریز و درشت از دوره ژوراسیک است که می‌توان آن را «پارک ژوراسیک مراغه» نامید.
«غلامرضا زارع»، دیرینه‌شناسی که با سازند فسیلی مراغه آشناست، می‌گوید: سازندهای دوران دوم زمین‌شناسی در «گویدرق» کاملاً حفظ شده‌اند. سازند شمشک و ذغال‌ساز در اینجا به پایان می‌رسد و سازندهای دلیچای و لار نیز قابل مشاهده هستند.
او همچنین به زیبایی‌های طبیعی این منطقه در فصل بهار اشاره کرده و می‌گوید: سکوت کوهستانی همراه با صدای کبک، فضایی آرامش‌بخش را فراهم می‌کند و شرایط مناسبی برای کمپ و استراحت به ارمغان می‌آورد.
به گفته زارع، «گویدرق» در دوره دوم زمین‌شناسی در اعماق دریاهای مرتبط با دریای مدیترانه قرار داشته و فسیل‌های این منطقه شامل آمونیت‌ها، اسفنجی‌ها، بلمنیت‌ها، گاستروپودها و دوکفه‌ای‌ها این ادعا را تأیید می‌کند.
او ادعا می‌کند که در ۷۰ سانتی‌متری بالای سطح «گویدرق»، ۱۵ جنس و گونه مختلف از آمونیت‌ها مشاهده می‌شود و بیشترین تعداد فسیل‌ها و سنگواره‌های این منطقه به آمونیت‌ها تعلق دارد.
ویژگی‌های دیرینه این منطقه برای نخستین بار در رسانه‌ها و افکار عمومی معرفی می‌شود و به گفته کارشناسان، ظرفیت‌های آن برای بسیاری از دیرینه‌شناسان جهان ناشناخته مانده است. با این حال، «منصوره نیک‌نهاد»، دیرینه‌شناسی مستقر در مراغه، اخیراً به طور جامع بر روی فسیل‌های این منطقه مطالعه کرده است.
نیک‌نهاد می‌گوید: تنوع قابل توجه فسیل‌های آمونیت‌ها و اسفنجی‌های خاص این منطقه از ویژگی‌های بارز سازند دلیچای در کوه «گویدرق» مراغه به شمار می‌آید.
او همچنین توضیح می‌دهد که وجود رسوبات دوره دوم زمین‌شناسی در این ناحیه، که با انواع سنگواره‌ها و فسیل‌های رادیولار میکروسکوپی ترکیب شده، نشان‌دهنده این است که «گویدرق» در دوره ژوراسیک زیر آب بوده است.
نیک‌نهاد به نتایج پژوهش خود در منطقه «گویدرق» نیز اشاره کرده و بیان می‌کند: در مجموع، ۱۰۰۰ و ۳۰ نمونه ماکرو فسیلی جمع‌آوری شده که از این تعداد، ۷۲۳ نمونه به آمونیت‌ها و ۱۹۰ نمونه به سایر گروه‌های فسیلی تعلق دارد.
او ادامه داد که در مجموع آمونیت‌های مورد مطالعه، ۱۱ خانواده، ۲۹ جنس و ۲۹ گونه آمونیتی شناسایی و به‌طور سیستماتیک طبقه‌بندی شده‌اند.
به گفته او، بر اساس بررسی‌های انجام‌شده، سن سازند دلیچای در منطقه «گویدرق» به دوره‌های «باژوسین پسین – کالوین پسین» نسبت داده شده است.
او همچنین اشاره کرد که با توجه به شباهت‌های فراوان جنس و گونه‌های فسیلی شناسایی‌شده در منطقه «گویدرق» با نمونه‌های شناخته‌شده در شمال‌غربی اروپا، می‌توان نتیجه‌گیری کرد که در دوران باژوسین پسین – کالوین پسین، دریای موجود در البرز غربی با دریای موجود در اروپا و مدیترانه در ارتباط بوده است.
«گویدرق» که بخشی از سازند فسیلی مراغه به شمار می‌آید، در جنوب‌شرقی این شهر و در نزدیکی دو روستای گویدرق سفلی و گویدرق علیا واقع شده است. اگر روزی سرمایه‌گذاری بخواهد پارک ژوراسیکی در مراغه ایجاد کند، احتمالاً بهترین مکان برای این هدف همین کوه و دره‌های اطراف آن خواهد بود.
دره‌هایی که دامنه سهند را در بر گرفته‌اند، همچنان زیستگاه حیات وحش را حفظ کرده‌اند و تعداد گرگ‌ها، شغال‌ها و روباه‌هایی که در این منطقه دیده می‌شوند، بسیار قابل توجه است.
منطقه فسیلی مراغه به دلیل تراکم بالای فسیل‌های مهره‌داران، به عنوان «بهشت دیرینه‌شناسان جهان» شناخته می‌شود. این سازند، دنیای شگفت‌انگیزی از حیوانات باستانی نظیر فیل، زرافه، ببر دندان شمشیری، انواع گاوها، آهو، کرگدن و اسب را به نمایش می‌گذارد.
به اعتراف کارشناسان، «منطقه فسیلی مراغه» یکی از پنج منطقه مهم دارای فسیل مهره‌داران در جهان است و از نظر ذخایر دیرینه‌شناسی و مطالعه جغرافیای دیرینه صفحه «اوراسیا» اهمیت ویژه‌ای دارد. با کاوش و استخراج نمونه‌های جدید از سایت مراغه، می‌توان ظرفیت‌های جهانی این منطقه را بیشتر معرفی کرد.
طبق گفته مسئولان و بر اساس تحقیقات زمین‌شناسی و فسیل‌شناسی، فسیل‌های استخراج‌شده از منطقه فسیلی مراغه به اجداد حیوانات امروزی در آفریقا تعلق دارند و این موضوع جذابیت مطالعات دیرینه‌شناسی در این کهن‌شهر را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، مرکز تحقیقات دیرینه‌شناسی کشور نیز در مراغه مستقر است.
علاوه بر این، تراکم بالای قطعات فسیلی در واحد حجم، پراکنش وسیع لنزهای فسیل مهره‌دار در مساحتی حدود ۴۰ هزار هکتار، تنوع بالای گونه‌های جانوری در لنزهای حفاری شده و دسترسی نسبتاً آسان به این لنزها، به همراه حفظ مناسب قطعات فسیلی در سایت مراغه نسبت به دیگر سایت‌های فسیل مهره‌داران جهان، اهمیت این منطقه را دوچندان کرده است.
نظرات کاربران