چشم‌ها می‌توانند اطلاعات زیادی درباره‌ی سلامت مغز ما فاش کنند. در واقع، مشکلات بینایی می‌توانند از نخستین نشانه‌های زوال شناختی باشند. مطالعه‌ی جدید ما نشان می‌دهد که کاهش حساسیت بینایی می‌تواند زوال عقل را ۱۲ سال پیش از تشخیص پیش‌بینی کند.
تحقیقات ما بر روی ۸,۶۲۳ فرد سالم در نورفولک، انگلستان انجام شد که طی سال‌ها تحت نظر بودند. در پایان مطالعه، ۵۳۷ نفر از شرکت‌کنندگان به زوال عقل مبتلا شدند، بنابراین توانستیم عواملی را که ممکن است پیش از این تشخیص رخ داده باشند، شناسایی کنیم.
در ابتدای تحقیق، از شرکت‌کنندگان خواستیم که یک آزمون حساسیت بینایی انجام دهند. در این آزمون، آن‌ها باید به محض دیدن یک مثلث که در میان مجموعه‌ای از نقاط متحرک ظاهر می‌شد، دکمه‌ای را فشار می‌دادند.
نتایج نشان داد افرادی که در آینده دچار زوال عقل شدند، نسبت به افرادی که سالم ماندند، بسیار کندتر این مثلث را روی صفحه مشاهده می‌کردند.
اما چرا چنین اتفاقی می‌افتد؟
مشکلات بینایی ممکن است یکی از نشانه‌های اولیه‌ی زوال شناختی باشند، زیرا پلاک‌های سمی آمیلوئید که با بیماری آلزایمر مرتبط هستند، ابتدا ممکن است بخش‌هایی از مغز را که با بینایی در ارتباط‌اند تحت تأثیر قرار دهند. در مراحل بعدی، بخش‌های مربوط به حافظه آسیب می‌بینند. بنابراین، آزمایش‌های بینایی ممکن است نقص‌هایی را پیش از آزمایش‌های حافظه شناسایی کنند.
چندین جنبه‌ی دیگر از پردازش بینایی نیز در بیماری آلزایمر تحت تأثیر قرار می‌گیرند، مانند توانایی تشخیص مرزهای اجسام (حساسیت به کنتراست) و تمایز بین برخی رنگ‌ها (برای مثال، توانایی دیدن طیف آبی-سبز در مراحل اولیه‌ی زوال عقل کاهش می‌یابد). این مشکلات می‌توانند زندگی روزمره‌ی افراد را تحت تأثیر قرار دهند، بدون آنکه فوراً متوجه آن شوند.
یکی دیگر از نشانه‌های اولیه‌ی آلزایمر، نقص در کنترل مهاری حرکات چشم است، به این معنا که محرک‌های حواس‌پرت‌کننده بیشتر توجه فرد را به خود جلب می‌کنند.
افراد مبتلا به آلزایمر به نظر می‌رسد که در نادیده گرفتن محرک‌های حواس‌پرت‌کننده مشکل دارند، که این مسئله ممکن است به‌صورت اختلال در کنترل حرکات چشم ظاهر شود.
اگر زوال عقل باعث سخت‌تر شدن اجتناب از محرک‌های حواس‌پرت‌کننده شود، این مشکل می‌تواند خطر تصادفات رانندگی را افزایش دهد—موضوعی که در حال حاضر در دانشگاه لافبورو در حال بررسی آن هستیم.
تشخیص چهره‌ها
ما شواهدی داریم که نشان می‌دهد افراد مبتلا به زوال عقل، چهره‌های جدید را به شکل غیرموثری پردازش می‌کنند. به بیان دیگر، آن‌ها الگوی معمول اسکن کردن چهره فرد مقابل را دنبال نمی‌کنند.
الگوی معمول تشخیص چهره و زوال عقل
در افراد سالم، چشم‌ها هنگام نگاه کردن به چهره‌ی یک فرد جدید، ابتدا از چشم‌ها به سمت بینی و سپس به دهان حرکت می‌کنند. این فرایند به ما کمک می‌کند تا چهره را در ذهن ثبت کرده و بعداً آن را به خاطر بیاوریم.
برخی افراد می‌توانند متوجه شوند که طرف مقابلشان این الگوی معمول را دنبال نمی‌کند. در واقع، برخی پزشکان که با بیماران مبتلا به زوال عقل کار می‌کنند، می‌توانند تنها با ملاقات آن‌ها متوجه بیماری‌شان شوند.
افراد مبتلا به زوال عقل گاهی به نظر می‌رسد که در محیط اطراف خود گم شده‌اند، زیرا چشم‌هایشان را به طور هدفمند برای بررسی محیط، از جمله چهره‌ی افراد جدید، حرکت نمی‌دهند.
در نتیجه، این مشکل اولیه در شناخت افراد تازه ملاقات‌شده، ممکن است بیشتر به دلیل حرکت ناکارآمد چشم هنگام پردازش چهره‌های جدید باشد تا یک اختلال صرفاً مربوط به حافظه.
آیا حرکت چشم می‌تواند حافظه را تقویت کند؟
از آنجایی که حساسیت بینایی با عملکرد حافظه مرتبط است (حتی در آزمایش‌های غیر‌دیداری)، ما در حال بررسی این موضوع هستیم که آیا افزایش حرکات چشم می‌تواند به بهبود حافظه کمک کند یا خیر.
ارتباط حرکت چشم، حافظه و کاهش ریسک زوال عقل
تحقیقات پیشین در این زمینه نتایج متفاوتی داشته‌اند، اما برخی مطالعات نشان داده‌اند که حرکت چشم می‌تواند حافظه را بهبود بخشد. شاید به همین دلیل باشد که ما دریافتیم افرادی که بیشتر تلویزیون تماشا می‌کنند یا کتاب می‌خوانند، حافظه‌ی بهتری دارند و کمتر در معرض خطر زوال عقل قرار می‌گیرند.
هنگام تماشای تلویزیون یا خواندن، چشم‌های ما به طور مداوم روی صفحه حرکت می‌کنند، که ممکن است نقشی در تقویت حافظه داشته باشد.
با این حال، افرادی که بیشتر مطالعه می‌کنند، معمولاً تحصیلات طولانی‌تری نیز داشته‌اند. داشتن تحصیلات خوب می‌تواند ظرفیت ذخیره‌ی مغز را افزایش دهد، به این معنا که وقتی اتصالات مغزی آسیب می‌بینند، اثرات منفی کمتری ایجاد می‌شود.
تأثیر حرکات سریع چشم بر حافظه زندگی‌نامه‌ای
در برخی مطالعات، مشخص شده است که حرکات سریع چشم از چپ به راست و برعکس (حدود دو حرکت در ثانیه) می‌توانند حافظه‌ی زندگی‌نامه‌ای را بهبود بخشند.
با این حال، برخی تحقیقات نشان می‌دهند که این اثر مفید فقط در افراد راست‌دست دیده می‌شود، اما دلیل آن هنوز مشخص نیست.
با وجود این یافته‌های هیجان‌انگیز، تاکنون از حرکات هدفمند چشم به عنوان یک روش درمانی برای مشکلات حافظه در سالمندان استفاده‌ی چندانی نشده است. همچنین، با وجود پیشرفت در فناوری ردیابی حرکات چشم، نقص‌های مربوط به حرکت چشم هنوز به‌طور منظم به عنوان ابزاری تشخیصی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.
چالش‌های استفاده از ردیابی چشم در تشخیص آلزایمر
یکی از موانع اصلی در استفاده از حرکات چشم به عنوان ابزار تشخیصی برای آلزایمر، دسترسی محدود به فناوری‌های ردیابی چشم است. این فناوری‌ها هزینه‌ی بالایی دارند و نیاز به آموزش تخصصی برای استفاده و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها دارند.
تا زمانی که ردیاب‌های چشمی ارزان‌تر و آسان‌تر برای استفاده در دسترس نباشند، به‌کارگیری این روش برای تشخیص آلزایمر در مراحل اولیه خارج از محیط‌های آزمایشگاهی امکان‌پذیر نخواهد بود.
لینک منبع خبر : sciencealert
نظرات کاربران