همزمان با فرا رسیدن ایام محرم، ماه سوگواری سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع)، یک رویداد فرهنگی هنری خاص برای کودکان و نوجوانان در مراغه برگزار شد که توجه بسیاری از خانوادهها و فعالان حوزه تربیت دینی و هنری را به خود جلب کرد. این برنامه با عنوان «ورکشاپ نقاشی محرم، نگاهی کودکانه به مفاهیم عاشورایی» با مشارکت شهرداری مراغه و آموزشگاه هنری نیلگون برگزار گردید.
هدف اصلی از برگزاری این ورکشاپ، آشنایی نسل جدید با آموزهها و پیامهای نهضت عاشورا از طریق زبان هنر و خلق آثار بصری بود؛ زبانی که برای کودکان قابل فهمتر و تأثیرگذارتر از بیانهای صرفاً کلامی است. در این کارگاه، جمعی از کودکان و نوجوانان علاقهمند به هنر نقاشی گرد هم آمدند تا با الهام از مفاهیم انسانی و اخلاقی واقعه کربلا، احساسات خود را بر بوم نقاشی به تصویر بکشند.
بهرهگیری از زبان هنر برای انتقال مفاهیم عمیق عاشورا
هنر یکی از ابزارهای مؤثر در انتقال مفاهیم دینی و انسانی به کودکان است. در این ورکشاپ، با هدایت مربیان باتجربه آموزشگاه نیلگون، شرکتکنندگان با داستانهایی ساده و قابل درک از حماسه عاشورا آشنا شدند. سپس از آنها خواسته شد تا با استفاده از رنگ، خط و فرم، احساسات خود نسبت به این مفاهیم را به تصویر بکشند.
موضوعاتی همچون ایثار حضرت ابوالفضل (ع)، شجاعت حضرت علیاکبر (ع)، وفاداری یاران امام حسین (ع)، و مظلومیت طفلان کربلا، در قالب طرحهایی کودکانه ولی تأثیرگذار، جلوهگر شدند. نکته قابل توجه، توجه ویژه کودکان به ارزشهایی مانند دوستی، وفاداری، دفاع از حق و ظلمستیزی بود که نشان میدهد روح نهضت عاشورا همچنان در دلهای کوچک نیز زنده است.
ترکیبی از آموزش، احساس و خلاقیت
این ورکشاپ نهتنها یک فعالیت هنری صرف نبود، بلکه بستری بود برای آموزش غیرمستقیم مفاهیم عمیق دینی. از آنجا که انتقال مستقیم مفاهیم سنگین دینی برای کودکان دشوار است، مربیان تلاش کردند تا با بهرهگیری از شیوههای تعاملی و بازیمحور، فضای یادگیری را جذاب و قابل فهم کنند.
در ابتدای برنامه، یک گفتوگوی ساده درباره محرم و علت اهمیت این ماه انجام شد. سپس با اجرای یک نمایش کوتاه و قصهگویی، فضایی برای برانگیختن احساسات کودکان فراهم شد. در ادامه، کودکان با الهام از این روایتها، دست به قلم و رنگ شدند و آثار زیبایی را خلق کردند که هر کدام بازتابی از فهم و نگرش کودکانه به مفاهیم عاشورایی بود.
مشارکت خانوادهها؛ تقویت پیوند میان نسلها
یکی از نقاط قوت این رویداد، حضور فعال خانوادهها در کنار فرزندانشان بود. والدین با تشویق کودکان خود به شرکت در این برنامه، هم از بعد فرهنگی و هنری آنان حمایت کردند و هم زمینه گفتوگو و ارتباط عمیقتری را درباره مفاهیم عاشورا در خانهها فراهم ساختند.
حضور خانوادهها در این ورکشاپ، نشان داد که فرهنگسازی عاشورایی زمانی مؤثرتر است که از سنین پایین و با همراهی خانواده آغاز شود. کودکان با دیدن اهمیت این مفاهیم در نگاه والدین، انگیزه بیشتری برای درک و بازنمایی آنها در ذهن و قلب خود پیدا میکنند.
آثار کودکان؛ آینهای از احساسات پاک
نقاشیهای خلقشده در این ورکشاپ، جلوهای کودکانه اما بسیار معنادار داشتند. برخی از کودکان، صحنههایی از وداع امام حسین (ع) با اهل بیت را با رنگهای گرم و چهرههایی غمگین تصویر کرده بودند. برخی دیگر، لبهای تشنه حضرت علیاصغر (ع) یا پرچمهای برافراشته یاران وفادار را به شکلی نمادین به تصویر کشیده بودند.
نکته جالب توجه، درک حسی بالای کودکان نسبت به مظلومیت و عدالت بود. این نشان میدهد که حتی در ذهن کودکانه، مفاهیمی چون ظلم و حقطلبی قابل تشخیص و درونیسازی است، به شرط آنکه زبان مناسبی برای انتقال آن انتخاب شود.
تداوم فعالیتهای هنری عاشورایی
مسئولان آموزشگاه نیلگون و شهرداری مراغه، در پایان این ورکشاپ اعلام کردند که قصد دارند این فعالیت را به یک برنامه مستمر در طول سال تبدیل کنند. برگزاری نمایشگاههای دورهای از آثار کودکان، طراحی بستههای آموزشی هنری با موضوعات دینی، و تداوم کارگاههای مشابه در دیگر مناسبتها، از جمله برنامههای آتی در این راستا است.
همچنین پیشنهادهایی برای گسترش این حرکت فرهنگی به مدارس و دیگر نهادهای آموزشی مطرح شد تا فرهنگ عاشورا بیش از پیش در لایههای مختلف جامعه و از جمله نسل کودک و نوجوان نهادینه شود.
سخن پایانی
ورکشاپ نقاشی محرم در مراغه، تنها یک فعالیت هنری نبود؛ بلکه تلاشی فرهنگی، تربیتی و معنوی برای زنده نگهداشتن روح عاشورا در دلهای کوچک اما آماده بود. کودکانی که با رنگ و قلم، فریاد مظلومیت و حقیقت را به تصویر کشیدند، نسلی از هنرمندان متعهد خواهند بود که پیام عاشورا را در آینده به روش خود بازتاب خواهند داد.
این تجربه، الگویی موفق از ترکیب هنر و تربیت دینی بود که میتواند در دیگر شهرها نیز مورد توجه و الگوبرداری قرار گیرد. هنر، زبانی بیمرز است؛ و چه بهتر که از این زبان برای رساندن پیامهای بزرگ عاشورا به دلهای کوچک استفاده شود.
نظرات کاربران