موزه مراغه به عنوان یکی از مجموعه‌های برجسته و کامل آثار دوره ایلخانی، شامل اقلام متنوعی از جمله سفال، کاشی، سکه، فلزات، شیشه و نسخ خطی است. این موزه به عنوان یک منبع علمی و پژوهشی ارزشمند، اطلاعات گسترده‌ای از این دوره تاریخی را در اختیار محققان قرار می‌دهد.
موزه مراغه که تنها موزه تخصصی ایلخانی در کشور به شمار می‌رود، نمایانگر احیای فرهنگ و تمدن ایران پس از حملات و تخریب‌های مغول‌ها است. بخشی از آثار موجود در این موزه از بافت تاریخی مراغه و مناطق اطراف آن به دست آمده، در حالی که تعدادی دیگر از دیگر موزه‌های کشور به این مجموعه منتقل شده‌اند.
موزه مراغه و آثار عصر طلایی سفالگری دوره اسلامی
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مراغه معتقد است که هنر سفالگری دوره ایلخانی را می‌توان به عنوان عصر طلایی سفالگری در دوران اسلامی معرفی کرد و نمونه‌های برجسته‌ای از این هنر در موزه مراغه نگهداری می‌شود.
جواد محرم‌پور در ادامه اظهار داشت: یکی از ویژگی‌های بارز سفالینه‌های دوره ایلخانی، تنوع در ساخت و استفاده از تکنیک‌های مختلف در تولید آن‌هاست. از جمله این آثار می‌توان به سفالینه‌هایی با تزئینات زیر لعاب شفاف در زمینه‌های شیری و فیروزه‌ای، سفالینه‌های با تزئینات روی لعاب یا مینایی، سفالینه‌های زرین‌فام و لاجرود، و همچنین کاشی‌های هشت پر و نقوش برجسته با لعاب‌های فیروزه‌ای و زرین‌فام اشاره کرد.
وی افزود: تزئینات این سفالینه‌ها، بسیار متنوع بوده و شامل انواع نقوش هندسی، نقوش گیاهی مانند برگ‌های متراکم اسلیمی و طوماری، نقوش حیوانی همچون غزال دونده، ماهی، اردک و پرندگان، نقوش انسانی از مجالس رقص، نوازندگی و شکار، و همچنین کتیبه‌هایی با اشعار فارسی، ضرب‌المثل‌ها و دعاهای معروف است.
به گفته وی، در سفالینه‌های دوره ایلخانی، علاوه بر تزئینات منقوش، ویژگی‌های خاصی در فرم و شکل سفال‌ها نیز مشاهده می‌شود. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به آثار مشبک پوشیده با لعاب شفاف، سفالینه‌هایی با نقوش کنده، برجسته و نقش‌های قالبی اشاره کرد.
«محرم‌پور» همچنین افزود: از مهم‌ترین مراکز تولید سفال در دوره ایلخانی می‌توان به شهرهای ری، کاشان، جرجان، سلطان‌آباد و تخت سلیمان اشاره کرد که نمونه‌های برجسته‌ای از آن‌ها در موزه ایلخانی مراغه به نمایش درآمده است.
وی ادامه داد: علاوه بر این، به دلیل کشف قطعات کاشی‌های زرین‌فام و نقش برجسته از رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی در مراغه و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن‌ها، مراغه نیز به عنوان یکی از مراکز مهم سفالگری دوره ایلخانی شناخته می‌شود. این قطعات ارزشمند در موزه مراغه به نمایش گذاشته شده‌اند.
موزه مراغه و مجموعه‌ای کامل از مسکوکات دوره ایلخانی
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مراغه اظهار داشت: سکه‌های موجود در موزه مراغه یکی از کامل‌ترین مجموعه‌های مسکوکات دوره ایلخانی در کشور به شمار می‌روند و تقریباً از تمام ایلخانان، سکه‌های ارزشمندی در این موزه نگهداری می‌شود.
به گفته «محرم‌پور»، پول رایج در دوران ایلخانی به دلیل کاربرد اقتصادی و معاملات تجاری و رسمی، عمدتاً به صورت سکه‌های نقره‌ای و با پشتوانه تک‌فلزی ضرب می‌شد. سکه‌های طلا فقط در مناسبت‌های ویژه مانند ایام عید و جشن‌ها ضرب می‌شدند، در حالی که سکه‌های مسی (فلوس) بیشتر در معاملات روزمره کاربرد داشتند.
وی افزود: تنوع نقوش سکه‌های دوره ایلخانی نشان‌دهنده غنای فرهنگی و تمدنی آن دوران است. نقوش و مظاهر آیینی از ادیان و فرقه‌های مختلف که بر روی این سکه‌ها ضرب شده، نشان‌دهنده تساهل مذهبی مغولان است.
موزه مراغه و نمایش نمونه‌های نادر شیشه‌گری دوره ایلخانی
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مراغه گفت: هنر شیشه‌گری در دوره ایلخانی به دلیل مهاجرت شیشه‌گران به کشورهای مصر و سوریه، از رونق افتاد. با این حال، شیشه‌های موجود در موزه مراغه از جمله نمونه‌های نادر آن دوره محسوب می‌شوند. این آثار شیشه‌ای دارای تزئینات متنوعی از جمله دمیده آزاد، دمیده در قالب، تراش و افزوده بر روی بطری، قندیل و صراحی هستند که از نقاط مختلف کشور طی یک دوره زمانی گردآوری شده‌اند.
مقبره‌های شاعران مشهور در محوطه موزه مراغه
در محوطه موزه ایلخانی مراغه، مقبره شاعر پرآوازه شیخ رکن‌الدین اوحدی مراغه‌ای قرار دارد که با ویژگی‌های معماری ایرانی و اسلامی خود، جلب توجه می‌کند. علاوه بر این، شهرداری مراغه در حال احداث پارک موزه اوحدیه در همین منطقه است که در آن، مزار
موزه مراغه به عنوان تنها موزه تخصصی دوره ایلخانی در کشور، در سال ۱۳۷۵ به دلیل تمرکز بر آثار این دوره خاص تاریخی و معرفی ابعاد مختلف آن، تأسیس شد. پیش از آن، از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۷۵، این موزه آثاری از دوره‌های مختلف تاریخی را در معرض دید عموم قرار داده بود.
نظرات کاربران