مراغه، شهری با پیشینهای غنی از تاریخ و فرهنگ، این روزها قدمی تازه و تحسینبرانگیز در مسیر مدیریت شهری برداشته است؛ گامی که نهتنها به حفظ پاکیزگی معابر و کوچههای قدیمی کمک میکند، بلکه به صیانت از هویت تاریخی این شهر نیز یاری میرساند. با ورود چهار دستگاه سهچرخه جمعآوری پسماند به بافت تاریخی و کوچههای تنگ مراغه، فصلی جدید در خدمات شهری و مدیریت پسماند این شهر آغاز شده است.
به گزارش روابط عمومی و امور بینالملل شهرداری و شورای اسلامی مراغه، این سهچرخهها با هدف بهبود روند جمعآوری زباله در مناطقی که امکان تردد خودروهای مکانیزه وجود ندارد، تهیه و وارد چرخه خدمات شهری شدهاند. بافت قدیمی مراغه دارای کوچههای باریک، گذرهای پیچدرپیچ و معابر محدود است؛ ویژگیهایی که هرچند از زاویه تاریخی و معماری حائز ارزشهای فراوان هستند، اما کار ارائه خدمات نوین شهری را با چالشهایی جدی مواجه میکرد.
بهزاد رنجبر، مسئول سازمان خدمات شهری شهرداری مراغه، درباره ضرورت این اقدام توضیح میدهد: «تا پیش از این، کارکنان خدمات شهری مجبور بودند از گاریهای دستی برای جمعآوری پسماند در این نواحی استفاده کنند. این روش از یکسو زحمت و سختی کار نیروهای خدماتی را چند برابر میکرد و از سوی دیگر باعث ایجاد مشکلات بهداشتی و محیطزیستی میشد. سر و صدای زیاد جابهجایی گاری، نشت شیرابه، تجمع پسماند در گوشه معابر و حتی خطرات ناشی از برخورد ابزار و وسایل با ساکنان و کودکان از جمله این مسائل بود.»
به گفته وی، سهچرخههای جدید چند ویژگی مهم دارند که آنها را به گزینهای مناسب برای استفاده در بافتهای قدیمی تبدیل کرده است. اول اینکه ابعاد کوچک و قابلیت مانور بالای این وسایل امکان تردد روان در کوچههای باریک را فراهم میآورد. دوم، موتور الکتریکی یا کممصرف آنها موجب کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی میشود. سوم، مخازن مجزا و استاندارد نصبشده روی این سهچرخهها مانع از نشت شیرابه و پخش بوی نامطبوع در محیط میشود.
این طرح بخشی از برنامه جامع مدیریت پسماند مراغه به شمار میآید؛ برنامهای که هدف آن ارتقای کیفیت زندگی شهروندان از طریق بهینهسازی سیستم جمعآوری، حمل و دفع پسماند است. مدیریت صحیح زباله یکی از شاخصهای اصلی سلامت شهری و شهروندی بهشمار میرود و امروزه شهرداریها در کنار خدمات عمرانی، به این مسئله توجه ویژهای دارند. در این میان، بافتهای تاریخی نیازمند روشهای ویژه هستند؛ چرا که استفاده از ماشینآلات سنگین میتواند علاوهبر ناکارآمدی، به ساکنان و حتی ساختار بناهای قدیمی آسیب وارد کند.
ورود سهچرخههای جمعآوری پسماند، اقدامی ساده اما موثر است؛ اقدامی که پیام روشن مدیریت شهری مراغه را منتقل میکند: شهر باید پاکیزه بماند، اما نه به قیمت تخریب هویت آن. در واقع حفظ بهداشت و اصالت معماری میتواند و باید در کنار یکدیگر باشد. این نگاه نشاندهنده درک صحیح مدیریت شهری از اهمیت حفظ میراث فرهنگی است.
همچنین اجرای این طرح بدون همکاری و مشارکت شهروندان به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. مسئولان شهرداری از مردم درخواست کردهاند که با رعایت زمانبندی دفع زباله، استفاده از کیسههای مناسب و تفکیک پسماندهای خشک و تر در بهبود عملکرد این سیستم کمک کنند. به گفته کارشناسان، اگر مشارکت مردمی تقویت شود، میتوان حتی گامهای بعدی مانند اجرای طرحهای تولید کمپوست خانگی، افزایش تفکیک در مبدأ و کاهش حجم پسماند را نیز با موفقیت پیش برد.
از سوی دیگر، این اقدام میتواند فرهنگ توجه به محیطزیست را در بین مردم تقویت کند. مشاهده وسایل حمل پسماند پاک، بیصدا و بهروز در دل یک بافت تاریخی، این پیام را منتقل میکند که پاکیزگی شهر وظیفهای جمعی است و حتی کوچکترین حرکت در این جهت میتواند در چهره شهر تأثیری بزرگ داشته باشد. این سهچرخهها به نوعی نماینده احترام به طبیعت، بهداشتی بودن فضای زندگی و مهمتر از همه احترام به حقوق شهروندی محسوب میشوند.
در نهایت، طرح جدید شهرداری مراغه تنها یک تغییر تجهیزات نیست، بلکه بیانگر تغییر نگرش به خدمات شهری است. اکنون نگاه به مدیریت پسماند از یک وظیفه ساده و روزمره، به یک اقدام برنامهریزیشده و آیندهنگر تبدیل شده است؛ اقدامی که سلامت، فرهنگ، اقتصاد و زیباشناسی شهر را به صورت همزمان مد نظر قرار میدهد.
مراغه به سوی آیندهای پاکتر قدم برمیدارد؛ آیندهای که در آن هویت تاریخی شهر نه تنها حفظ میشود، بلکه با روشهای جدید زندگی شهری هماهنگ خواهد شد. شهروندان امروز میتوانند امیدوار باشند که خیابانها و کوچههایشان نهتنها خاطرات گذشته را در خود نگه دارند، بلکه تصویر شهری سالمتر و دلپذیرتر برای نسلهای آینده ترسیم کنند. شهرداری مراغه نیز با قدردانی از همراهی مردم اعلام کرده است که مسیر ارتقای خدمات شهری ادامه دارد و این آغاز راهی تازه در مدیریت پایدار پسماند است.
نظرات کاربران