با اعلام رسمی سازمان یونسکو، شهر مراغه بهعنوان عضو جدید «شبکه جهانی شهرهای یادگیرنده» (GNLC) پذیرفته شد؛ خبری که نهتنها یک دستاورد بینالمللی برای این شهر تاریخی به شمار میآید، بلکه نقطه عطفی در مسیر توسعه پایدار، برنامهریزی شهری و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان محسوب میشود. این عضویت که پس از یک دوره ارزیابی دقیق و چندمرحلهای از سوی یونسکو صورت گرفته، مراغه را در جایگاه نخستین شهر عضو این شبکه در شمالغرب کشور قرار داده و آن را به جمع ده شهر ایرانی حاضر در GNLC افزوده است.
شبکه جهانی شهرهای یادگیرنده، یکی از طرحهای راهبردی یونسکو برای ارتقای یادگیری مادامالعمر در سطح جهانی است. هدف اصلی این شبکه، ایجاد شهری است که در آن همه گروههای سنی از کودکان تا سالمندان به فرصتهای یادگیری برابر، مستمر و کیفی دسترسی داشته باشند. یونسکو در این مسیر، شاخصهایی همچون برنامهریزی آموزشی، عدالت در دسترسی، مشارکت شهروندی، استفاده از فناوری، کیفیت زیرساختهای فرهنگی و هماهنگی میان نهادها را مورد بررسی قرار میدهد. موفقیت مراغه در کسب این عنوان نشاندهنده ظرفیتهای گسترده این شهر در حوزه فرهنگی، اجتماعی و مدیریتی است.
اهمیت عضویت مراغه در شبکه جهانی شهرهای یادگیرنده
شهردار مراغه در تشریح اهمیت این عضویت گفت:
«پیوستن مراغه به شبکه جهانی شهرهای یادگیرنده یونسکو افتخاری بینالمللی و مسئولیتی ارزشمند برای شهر ماست. یادگیری مادامالعمر زیربنای توسعه پایدار، نوآوری و تقویت مشارکت اجتماعی است و شهرداری مراغه از ظرفیت این شبکه برای ارتقای کیفیت زندگی شهروندان استفاده خواهد کرد.»
این مقام مسئول با اشاره به پیشینه موفقیتهای شهری مراغه افزود:
«مراغه سال گذشته موفق شد گواهی بینالمللی شهر سالم را از سازمان جهانی بهداشت دریافت کند. پیوند دو عنوان مهم جهانی، شهر سالم و شهر یادگیرنده، چشماندازی روشن برای آینده توسعه شهر فراهم کرده و نشاندهنده تعهد ما به ارتقای سلامت، آگاهی و کیفیت زندگی شهروندان است.»
این دو عنوان، مجموعهای هماهنگ از سیاستهای سلامتمحور و یادگیریمحور را تشکیل میدهد؛ ترکیبی که در بسیاری از شهرهای پیشرو جهان بهعنوان مدل نوین حکمرانی شهری شناخته میشود.
برنامههای مراغه برای تحقق شهر یادگیرنده
به گفته شهردار مراغه، تدوین «برنامه عملیاتی شهر یادگیرنده» از یک سال گذشته آغاز شده و بخشی از آن نیز به مرحله اجرا رسیده است. یکی از مهمترین محورهای این برنامه، ایجاد فضاهای آموزشی خلاقانه در سطح شهر است. ایجاد پارکهای موضوعی مانند پارک موسیقی، پارک صدا، پارک آموزش، هیدروپارک، پارک شنبازی، پارک مخاطره و پارک حیوانات، از جمله طرحهایی است که با هدف افزایش آگاهی عمومی، تقویت مهارتهای شهروندی و تبدیل فضاهای شهری به محیطهای یادگیری طراحی شدهاند.
شهردار مراغه توضیح داد:
«با اخذ گواهی شهر یادگیرنده، تمامی زیرساختها و فضاهای شهری از جمله فرهنگسراها، پارکها و معابر میتوانند بهعنوان بستری برای آموزش و افزایش آگاهی شهروندان مورد استفاده قرار گیرند. تلاش ما بر این است که یادگیری تنها محدود به مدارس و دانشگاهها نباشد، بلکه در زندگی روزمره جریان داشته باشد.»
سه استراتژی اصلی که مراغه برای عضویت در این شبکه ارائه کرده، شامل موارد زیر است:
۱) تقویت مشارکت بینبخشی میان نهادهای دولتی، جامعه مدنی و سازمانهای مردمنهاد برای گسترش یادگیری مادامالعمر.
۲) بهرهگیری از ظرفیت میراث فرهنگی و منابع آموزشی شهر از جمله رصدخانه تاریخی مراغه، موزهها، فضاهای گردشگری و منابع علمی موجود.
۳) تأکید بر برنامههای سلامتمحور در کنار فعالیتهای آموزشی برای ایجاد شهری سالم، آگاه و فعال.
برای پیگیری این اهداف، «کمیته تخصصی شهر یادگیرنده» با حضور واحدهای مختلف شهرداری، نهادهای دولتی، دانشگاهها و گروههای مردمی تشکیل شده و وظیفه هماهنگی، نظارت و اجرای طرحها را بر عهده دارد.
مراغه و بهرهگیری از تجربه جهانی
صدیقه صلواتی، نماینده هماهنگکننده مراغه در شبکه جهانی شهرهای یادگیرنده یونسکو، در توضیح اهمیت این عضویت گفت:
«پیوستن مراغه به GNLC فرصتی ارزشمند برای بهرهگیری از تجارب جهانی در حوزه یادگیری، سلامت و توسعه اجتماعی است. این عضویت امکان اجرای برنامههای یادگیری مادامالعمر سلامتمحور را طبق استانداردهای بینالمللی و با رویکرد حکمرانی خوب برای سلامت فراهم میکند.»
او همچنین اضافه کرد:
«تعامل با یونسکو، کمیسیون ملی یونسکو در ایران و دفتر یونسکو در تهران، زمینهساز اجرای پروژههای مشترک و استفاده از الگوهای موفق جهانی خواهد بود. مراغه با توجه به تجربه موفق در پیشبرد برنامه شهر سالم، آمادگی دارد نقش فعالی در این شبکه جهانی ایفا کند.»
افزایش تعداد شهرهای ایرانی در شبکه جهانی
یونسکو اعلام کرده است که پیش از مراغه، نه شهر ایرانی شامل اصفهان، شیراز، تهران، مشهد، بندرخمیر، کرمانشاه، شهر جدید هشتگرد، رشت و کاشان عضو شبکه جهانی شهرهای یادگیرنده بودهاند. با پیوستن مراغه، تعداد شهرهای ایرانی عضو این شبکه به ده شهر افزایش یافته است؛ موضوعی که نشان میدهد ایران سهم قابلتوجهی در این برنامه جهانی دارد و شهرهای آن در مسیر یادگیریمحور شدن گام برمیدارند.
این عضویت در تاریخ ۴ دسامبر ۲۰۲۵ (۱۳ آذر ۱۴۰۴) رسماً اعلام شده و مراسم رونمایی از گواهی عضویت مراغه بهزودی طبق دستورالعمل یونسکو و با حضور مسئولان ملی و محلی برگزار خواهد شد. شهرداری مراغه اعلام کرده است که اخبار تکمیلی درباره این رویداد و برنامههای مرتبط با آن از طریق کانالهای رسمی اطلاعرسانی خواهد شد.
نظرات کاربران