همزمان با روز جهانی خاک که هر ساله در تاریخ ۵ دسامبر (برابر با ۱۵ آذرماه) گرامی داشته می‌شود، زنگ خاک در مدرسه «فرخ معین» مراغه به صدا درآمد. این مراسم با هدف آشنایی دانش‌آموزان با اهمیت حفاظت از خاک در فضایی شاد و آموزنده برگزار شد.
مدیر جهاد کشاورزی مراغه در این مراسم اظهار داشت: حفاظت از خاک، به‌عنوان یکی از چالش‌های اساسی زیست‌محیطی و اقتصادی، نیازمند ترویج فرهنگ مراقبت از منابع طبیعی از سنین پایین است. او تأکید کرد که آموزش و آگاهی‌بخشی به دانش‌آموزان می‌تواند نقشی کلیدی در تربیت نسل آینده‌ای ایفا کند که به حفظ محیط زیست اهمیت می‌دهند و در این حوزه مؤثر عمل می‌کنند.
هادی خرسندی، با تاکید بر اهمیت فرهنگسازی در حفاظت از منابع طبیعی، اظهار داشت: به همین منظور، زنگ خاک در این دبستان به صدا درآمد تا در فضایی شاد و آموزشی، اهمیت حفاظت از خاک به دانش‌آموزان یادآوری شود.
وی با اشاره به اینکه نسل آینده باید شناخت بیشتری از اهمیت خاک پیدا کند، گفت: خاک به‌عنوان منبع اصلی زندگی، نقش حیاتی در امنیت غذایی، تعادل اکوسیستم‌ها، و توسعه پایدار دارد.
خرسندی افزود: خاک منبع اصلی مواد مغذی برای رشد گیاهان است و حدود ۹۵ درصد از غذای انسان‌ها به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم از خاک به‌دست می‌آید. اما تخریب و فرسایش خاک، باعث کاهش حاصلخیزی آن و در نتیجه افت تولید محصولات کشاورزی می‌شود.
او با اشاره به غنای زیستی خاک تصریح کرد: خاک زیستگاه میلیاردها میکروارگانیسم و موجودات بزرگ‌تر مانند حشرات و کرم‌هاست که در چرخه مواد مغذی و تجزیه مواد آلی نقش اساسی دارند و با حفظ سلامت خاک، حاصلخیزی آن را تضمین می‌کنند.
مدیر جهاد کشاورزی مراغه همچنین بر نقش خاک در مدیریت منابع آبی تاکید کرد و گفت: خاک سالم می‌تواند آب باران را جذب و ذخیره کرده و با کاهش خطر سیلاب‌ها و تأمین منابع آب زیرزمینی، به مدیریت بهتر منابع آبی کمک کند. ساختار مناسب خاک به آن امکان می‌دهد مانند یک اسفنج عمل کند و نقش مؤثری در چرخه آب ایفا کند.
خرسندی با اشاره به نقش خاک در کاهش تغییرات اقلیمی افزود: خاک یکی از بزرگ‌ترین مخازن کربن در طبیعت است و با ذخیره‌سازی کربن و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، در کاهش اثرات تغییرات اقلیمی سهم بسزایی دارد. حفاظت از خاک از آزاد شدن کربن ذخیره‌شده جلوگیری کرده و به پایداری محیط‌زیست کمک می‌کند.
لزوم جلوگیری از فرسایش و تخریب زمین
مدیر جهاد کشاورزی مراغه با اشاره به اهمیت حفاظت از خاک بیان کرد: تخریب خاک، چه به واسطه عوامل طبیعی نظیر باد و بارش و چه به دلیل فعالیت‌های انسانی مانند کشاورزی نادرست، جنگل‌زدایی و ساخت‌وساز بی‌رویه، به کاهش زمین‌های قابل استفاده منجر می‌شود. این پدیده تهدیدی جدی برای منابع طبیعی و کشاورزی پایدار به شمار می‌رود.
وی تأکید کرد که حفاظت از خاک می‌تواند از فرسایش جلوگیری کرده و تضمینی برای پایداری زمین‌های کشاورزی و جنگل‌ها باشد. به گفته او، یکی از نمونه‌های ملموس این اقدام، لزوم حفاظت از خاک در مراتع سهند است که نقش حیاتی در حفظ منابع طبیعی منطقه دارد.
اقدامات پیشگیرانه، مانند مدیریت بهینه منابع آبی، استفاده از روش‌های نوین کشاورزی، و بازسازی مراتع و جنگل‌ها می‌توانند به کاهش فرسایش خاک و حفظ این منبع حیاتی برای نسل‌های آینده کمک کنند.
اهمیت حفاظت از خاک برای توسعه پایدار و معیشت جوامع
مدیر جهاد کشاورزی مراغه با تأکید بر اهمیت خاک حاصلخیز به‌عنوان یکی از منابع اساسی اقتصادهای مبتنی بر کشاورزی، گفت: کاهش کیفیت خاک نه‌تنها معیشت روستاییان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه می‌تواند منجر به فقر و مهاجرت در جوامع روستایی شود.
وی با اشاره به نقش خاک در تصفیه و ذخیره‌سازی مواد، بیان کرد: خاک به‌مانند یک فیلتر طبیعی، آلودگی‌های موجود در آب را تصفیه کرده و با ذخیره و انتقال مواد مغذی و معدنی، بستر حیات برای گیاهان و جانوران را فراهم می‌کند.
همچنین وی بر نقش فرهنگی و زیباشناختی خاک تأکید کرده و افزود: خاک، بخشی از فرهنگ و میراث جوامع است و در فعالیت‌هایی نظیر کشاورزی سنتی و مدیریت پایدار زمین جایگاه ویژه‌ای دارد. مناظر طبیعی که وابسته به سلامت خاک هستند، علاوه بر ارزش‌های زیباشناختی، نقش مهمی در گردشگری و حفظ هویت فرهنگی ایفا می‌کنند.
خرسندی، کشاورزی پایدار را راهکاری کلیدی برای حفاظت از خاک دانسته و تصریح کرد: استفاده کمتر از مواد شیمیایی، به‌کارگیری روش‌های طبیعی برای افزایش حاصلخیزی، مدیریت منابع آبی، جلوگیری از مرتع‌زدایی، مدیریت پسماند، و آموزش عمومی از جمله اقدامات ضروری برای حفاظت از خاک هستند.
خاک سالم نه تنها به تولید غذا و حفظ تعادل اکوسیستم‌ها کمک می‌کند، بلکه نقش حیاتی در مدیریت منابع آبی و مقابله با تغییرات اقلیمی ایفا می‌کند. به همین دلیل، حفاظت از این منبع حیاتی وظیفه‌ای همگانی است که باید از کشاورزان تا سیاست‌گذاران برای تحقق آن تلاش کنند.
نظرات کاربران