مریم سادات ظهوریان، جامعه‌شناس، به مسئله اعتیاد کودکان به اینترنت پرداخت و اظهار کرد: اعتیاد به هر چیزی، از جمله اینترنت، به معنای وابستگی شدید و استفاده بیش از حد است. اینترنت، با ارائه دنیایی از موقعیت‌های نو و ناشناخته، کودکان را به تجربه‌هایی دعوت می‌کند که تاکنون به صورت فیزیکی برایشان امکان‌پذیر نبوده است.
ظهوریان توضیح داد: کودک به طور طبیعی محیط اطراف خود را کشف می‌کند و به دنبال تجربه‌های جدید است. ورود به دنیای اینترنت، که پر از جذابیت‌ها و محتوای متنوع است، کنجکاوی او را تحریک می‌کند. این فضای جدید می‌تواند ساعت‌ها او را مشغول نگه دارد، زیرا هرچه بیشتر می‌بیند، بیشتر علاقه‌مند می‌شود.
وی افزود: اگرچه استفاده از گوشی و اینترنت ممکن است کودک را از نظر جسمی خسته نکند، اما پس از چند ساعت کار با این ابزارها، خستگی روحی شدیدی به سراغ او می‌آید. این خستگی می‌تواند در بلندمدت منجر به اختلالات روانی و اجتماعی شود که نیازمند توجه جدی والدین و جامعه است.
ظهوریان بر ضرورت مدیریت زمان استفاده از اینترنت توسط کودکان تأکید کرد و یادآور شد که آگاهی‌بخشی و ارائه جایگزین‌های سالم برای سرگرمی و یادگیری، نقش مهمی در پیشگیری از اعتیاد اینترنتی دارد.
ریشه‌های اعتیاد اینترنتی در کودکان؛ چگونه آغاز می‌شود؟
مریم سادات ظهوریان، جامعه‌شناس، در مورد چگونگی آغاز اعتیاد اینترنتی در کودکان اظهار داشت: این نوع وابستگی زمانی شکل می‌گیرد که کودک وارد فضایی می‌شود که به‌طور خاص برای او جذابیت دارد. کودک به‌تدریج با جست‌وجو و کشف محتواهایی که با علایقش همخوانی دارند، در این فضا احساس راحتی و تعلق می‌کند.
ظهوریان افزود: هرچند برآورده کردن بخشی از کنجکاوی‌ها و نیازهای فکری کودک ضروری است، اما نقش خانواده در مدیریت این فرایند حیاتی است. بسیاری از والدین برای سرگرم کردن کودک، او را مقابل تلویزیون می‌نشانند یا با بزرگ‌تر شدن کودک، تلفن همراه را به عنوان ابزاری برای آرام کردن او در اختیارش می‌گذارند. این رفتارها اغلب آغازگر اعتیاد کودک به اینترنت و تکنولوژی می‌شود.
وی تأکید کرد: تلفن همراه، که در بزرگسالی یک ابزار مکمل برای انجام کارهای روزمره است، برای کودک به ابزاری اولیه و ضروری تبدیل می‌شود. این موضوع در صورت عدم مدیریت صحیح، می‌تواند تأثیرات منفی بلندمدتی بر رشد روانی و اجتماعی کودک داشته باشد.
ظهوریان تصریح کرد: والدین باید استفاده از ابزارهای دیجیتال را در سنین پایین مدیریت کرده و اصولی نظارت کنند. آموزش نحوه استفاده درست و به‌موقع از تکنولوژی یکی از مسئولیت‌های مهم خانواده است. والدین باید با آگاهی مشخص کنند که چه مقدار از زمان فرزندشان به اینترنت اختصاص یابد و تلفن همراه در چه شرایطی و با چه هدفی در اختیار او قرار گیرد.
استفاده هدفمند از تلفن همراه در کودکان؛ راهکاری برای پیشگیری از آسیب‌ها
یک کارشناس جامعه‌شناسی با تأکید بر اهمیت هدف‌گذاری در استفاده کودکان از تلفن همراه اظهار داشت: هر وسیله‌ای که در اختیار کودک قرار می‌گیرد باید با هدف مشخصی باشد. والدین باید به‌طور دقیق بدانند که چرا و برای چه منظوری گوشی یا تبلت را در اختیار فرزندشان قرار می‌دهند.
وی افزود: استفاده از این ابزارها می‌تواند با اهدافی مانند شرکت در کلاس‌های آنلاین، انجام تکالیف درسی یا گذراندن اوقات فراغت تحت کنترل والدین باشد. اما اگر تلفن همراه بدون هیچ‌گونه هدف مشخصی به کودک داده شود، احتمال بروز مشکلات جدی و خطرات روانی و اجتماعی افزایش می‌یابد.
این کارشناس تأکید کرد که خانواده‌ها باید استفاده از تکنولوژی را به‌صورت مدیریت‌شده و آگاهانه هدایت کنند و اطمینان حاصل کنند که استفاده از ابزارهای دیجیتال نه‌تنها مفید بلکه ایمن و سازنده است.
تأثیرات منفی استفاده بی‌رویه از تلفن همراه بر سلامت روان کودکان
مریم سادات ظهوریان، جامعه‌شناس، با اشاره به پیامدهای استفاده نامناسب از تلفن همراه در کودکان گفت: استفاده درست و به‌موقع از اینترنت و تکنولوژی، آسیبی به همراه ندارد، اما استفاده مداوم و بی‌رویه از این ابزارها می‌تواند منجر به اختلالات روانی شود.
وی توضیح داد: بسیاری از محتوایی که کودکان در فضای مجازی مشاهده می‌کنند، ممکن است نامناسب یا خارج از دسترس واقعی آنان باشد. این امر موجب مقایسه دائمی کودک با افرادی می‌شود که سبک زندگی متفاوتی دارند. چنین مقایسه‌هایی، عقده‌های درونی ایجاد کرده، اعتماد به نفس و عزت نفس کودک را تضعیف می‌کند و در نهایت ممکن است او را به سمت افسردگی، گوشه‌گیری و انزوا سوق دهد.
ظهوریان ادامه داد: کودکان به دلیل این مقایسه‌ها احساس محرومیت می‌کنند و ممکن است تصور کنند چرا امکانات و تفریحاتی مشابه کودکان دنیای مجازی ندارند. این نگرش می‌تواند مانع لذت بردن از موقعیت‌های واقعی زندگی شده و به سلامت روانی آن‌ها آسیب جدی وارد کند.
وی تأکید کرد که والدین باید زمان استفاده از تکنولوژی را مدیریت کنند و به جای قرار دادن کودک در معرض محتوای نامناسب، او را به تجربه‌های مثبت و فعالیت‌های سازنده هدایت کنند.
تأثیرات منفی استفاده بی‌رویه از تلفن همراه بر سلامت روان کودکان
مریم سادات ظهوریان، جامعه‌شناس، با اشاره به پیامدهای استفاده نامناسب از تلفن همراه در کودکان گفت: استفاده درست و به‌موقع از اینترنت و تکنولوژی، آسیبی به همراه ندارد، اما استفاده مداوم و بی‌رویه از این ابزارها می‌تواند منجر به اختلالات روانی شود.
وی توضیح داد: بسیاری از محتوایی که کودکان در فضای مجازی مشاهده می‌کنند، ممکن است نامناسب یا خارج از دسترس واقعی آنان باشد. این امر موجب مقایسه دائمی کودک با افرادی می‌شود که سبک زندگی متفاوتی دارند. چنین مقایسه‌هایی، عقده‌های درونی ایجاد کرده، اعتماد به نفس و عزت نفس کودک را تضعیف می‌کند و در نهایت ممکن است او را به سمت افسردگی، گوشه‌گیری و انزوا سوق دهد.
ظهوریان ادامه داد: کودکان به دلیل این مقایسه‌ها احساس محرومیت می‌کنند و ممکن است تصور کنند چرا امکانات و تفریحاتی مشابه کودکان دنیای مجازی ندارند. این نگرش می‌تواند مانع لذت بردن از موقعیت‌های واقعی زندگی شده و به سلامت روانی آن‌ها آسیب جدی وارد کند.
وی تأکید کرد که والدین باید زمان استفاده از تکنولوژی را مدیریت کنند و به جای قرار دادن کودک در معرض محتوای نامناسب، او را به تجربه‌های مثبت و فعالیت‌های سازنده هدایت کنند.
تک‌فرزندی یا چندفرزندی؛ عامل تعیین‌کننده در اعتیاد به اینترنت چیست؟
یک کارشناس جامعه‌شناسی با تأکید بر اینکه اعتیاد به اینترنت بیشتر به آموزش و سطح آگاهی خانواده مرتبط است، اظهار داشت: مهم‌ترین وظیفه والدین این است که به کودکان خود نحوه صحیح زندگی در اجتماع را بیاموزند. اگرچه ممکن است کودکان تک‌فرزند در محیط خانواده کمتر فرصت تعامل داشته باشند، اما این کمبود را می‌توان از طریق حضور در مهدکودک، مدرسه یا جمع‌های خانوادگی جبران کرد. خانواده‌ها باید شرایطی فراهم کنند که کودک بتواند ارتباط با همسالان خود را تجربه کند.
وی افزود: کودکان باید مهارت حضور در اجتماع را یاد بگیرند و درک کنند که چه امکاناتی در اختیار دارند و چگونه از این امکانات به بهترین شکل استفاده کنند. کنترل و نظارت خانواده بر استفاده از اینترنت بسیار اهمیت دارد. اگر خانواده در کنار کودک هنگام استفاده از اینترنت حضور داشته باشد، می‌تواند او را نسبت به واقعی یا ساختگی بودن محتوای فضای مجازی آگاه کند.
این کارشناس ادامه داد: آگاهی‌بخشی والدین می‌تواند به کودک کمک کند تا زندگی خود را با دیگران در فضای مجازی مقایسه نکند و هر چیزی را که در این فضا می‌بیند، به‌عنوان واقعیت نپذیرد. این رویکرد نه تنها از آسیب‌های احتمالی جلوگیری می‌کند، بلکه به کودک کمک می‌کند تا از امکانات واقعی زندگی خود به‌درستی بهره‌برداری کند.
نظرات کاربران