در چهار ماه نخست سال جاری، مبادلات تجاری میان ایران و قطر با رشدی چشمگیر و ۶۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته همراه بوده است. این آمار نه تنها نشاندهنده پویایی روابط اقتصادی دو کشور همسایه است، بلکه ظرفیتهای نهفتهای را آشکار میکند که میتواند آینده همکاریهای اقتصادی ایران در منطقه خلیج فارس را به شکلی پایدارتر و هدفمندتر رقم بزند.
به گفته مقامات تجاری ایران، این افزایش مبادلات بیش از آنکه صرفاً یک رشد عددی باشد، نشانهای روشن از فرصتهای مغفولمانده در حوزه صادرات و سرمایهگذاری مشترک است. فرصتهایی که در صورت بهرهبرداری درست، میتوانند هم به تنوعبخشی به صادرات ایران کمک کنند و هم قطر را در مسیر دستیابی به اهداف بلندپروازانه چشمانداز ملی ۲۰۳۰ یاری دهند؛ چشماندازی که این کشور را در جایگاه یک مرکز تجاری و لجستیکی منطقهای قرار خواهد داد.
قطر ۲۰۳۰، مسیری برای همگرایی اقتصادی
قطر طی یک دهه اخیر، با سرمایهگذاریهای گسترده در حوزه زیرساختهای بندری، حملونقل و لجستیک، جایگاه خود را بهعنوان یکی از بازیگران اصلی تجارت در خلیج فارس تثبیت کرده است. بندر حمد در قطر امروز یکی از مجهزترین بنادر منطقه به شمار میرود و میتواند بستری ایدهآل برای اتصال کالاهای ایرانی به بازارهای جهانی باشد. ایران نیز با موقعیت جغرافیایی ممتاز و برخورداری از ظرفیتهای متنوع تولیدی، بهویژه در حوزه کشاورزی، صنایع غذایی و محصولات صنعتی، شریک طبیعی و مکملی برای این مسیر توسعهای محسوب میشود.
در همین چارچوب، رشد ۶۶ درصدی مبادلات تنها یک آمار تجاری نیست؛ بلکه میتواند مقدمهای برای ورود ایران به زنجیرههای ارزش منطقهای باشد. این موضوع با توجه به تغییرات ژئوپلیتیکی و نیاز کشورها به تنوعبخشی به مبادی واردات و صادرات، از اهمیت دوچندان برخوردار است.
فرصتهای استانهای ایران در بازار قطر
یکی از محورهای کلیدی این همکاریها، تقویت توانمندیهای صادراتی استانهای ایران است. بر اساس برنامهریزیهای انجامشده، مجموعهای از همایشهای تخصصی تجاری قرار است در ماههای آینده در قطر برگزار شود. این همایشها با هدف معرفی توانمندیهای استانهای مختلف ایران طراحی شدهاند.
بهطور نمونه:
-
خراسان رضوی با برخورداری از ظرفیتهای ویژه در حوزه زعفران، پسته، خشکبار و صنایع دستی سنتی، میتواند بخشی از بازار پرتقاضای مواد غذایی و فرهنگی قطر را تأمین کند.
-
همدان با پیشینهای غنی در صنایع دستی و فرش دستباف، علاوه بر محصولات کشاورزی همچون سیبزمینی و انگور، توان بالقوهای در معرفی کالاهای فرهنگی و صادرات صنایع تبدیلی دارد.
-
هرمزگان بهعنوان یکی از مهمترین استانهای بندری ایران، ظرفیتهای قابل توجهی در صادرات دریایی و دسترسی به مسیرهای کشتیرانی بینالمللی دارد و میتواند به کانونی برای تسهیل انتقال کالاهای ایرانی به قطر و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس بدل شود.
این رویدادها نه تنها فرصتی برای معرفی محصولات و ظرفیتهای ایران هستند، بلکه زمینهساز ایجاد ارتباط مستقیم میان تولیدکنندگان و بازرگانان دو کشور خواهند بود. ارتباطی که در بلندمدت میتواند به قراردادهای پایدار صادراتی و حتی سرمایهگذاریهای مشترک منجر شود.
نقش سازمانهای پشتیبان و چشمانداز آینده
این سلسله همایشها و نشستهای تخصصی با حمایت سازمان توسعه تجارت ایران، اتاقهای بازرگانی و نهادهای صنعتی استانی برگزار میشوند. رویکرد اصلی آنها فراتر از معرفی ساده محصولات است؛ بلکه تمرکز بر ایجاد زنجیرههای تأمین یکپارچه در منطقه خلیج فارس دارد.
به گفته کارشناسان، شکلگیری چنین زنجیرههایی میتواند موجب کاهش هزینههای مبادله، بهبود کیفیت خدمات لجستیک و افزایش رقابتپذیری کالاهای ایرانی شود. از سوی دیگر، قطر نیز با توجه به نیاز روزافزون خود به تنوعبخشی در منابع تأمین کالا و مواد غذایی، از این همکاریها استقبال خواهد کرد.
در همین راستا، مقامات دو کشور در حال مذاکره برای تسهیل صدور مجوزها، کاهش تعرفههای گمرکی و بهبود مسیرهای حملونقل هستند. توافقهای احتمالی در این زمینه میتواند به جهشی تازه در روابط تجاری منجر شود و ایران را در جایگاهی مهمتر در بازار قطر قرار دهد.
اهمیت راهبردی همکاریهای ایران و قطر
باید توجه داشت که همکاریهای اقتصادی ایران و قطر تنها محدود به مبادلات کالایی نیست. دو کشور با اشتراکات فرهنگی و مذهبی و نیز همجواری جغرافیایی، ظرفیتهای گستردهای برای همکاری در حوزههای گردشگری، آموزش، انرژی و حتی خدمات فنی و مهندسی دارند. رشد کنونی در تجارت میتواند بهعنوان سکوی پرتابی برای توسعه این حوزهها نیز عمل کند.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که تداوم رشد تجارت میان ایران و قطر نیازمند برنامهریزی بلندمدت، تقویت دیپلماسی اقتصادی و ایجاد زیرساختهای حمایتی از جمله مراکز نمایشگاهی دائمی در دو کشور است. همچنین، حضور فعال بخش خصوصی و سرمایهگذاران داخلی در این روند، عاملی تعیینکننده برای موفقیت خواهد بود.
جمعبندی
رشد ۶۶ درصدی مبادلات تجاری ایران و قطر در چهار ماه نخست سال جاری، بیش از یک شاخص اقتصادی ساده است؛ این رشد بیانگر شکلگیری یک روند تازه در همکاریهای منطقهای است که میتواند در سالهای آینده به افزایش نفوذ اقتصادی ایران و تقویت موقعیت قطر در منطقه بیانجامد.
اگر این روند با برنامهریزی دقیق، تقویت توانمندیهای صادراتی استانها و ایجاد بسترهای حمایتی مناسب همراه شود، میتوان انتظار داشت که ایران و قطر نه تنها شرکای تجاری قدرتمندتری برای یکدیگر شوند، بلکه به الگویی از همکاری پایدار در منطقه خلیج فارس نیز تبدیل گردند.
منبع خبر : tvbrics.com
نظرات کاربران