یک تیم خلاق و پرانرژی از جوانان ایرانی، موفق به طراحی و ساخت رباتی نوآورانه شدهاند که میتواند بهطور خودکار زبالههای قابل بازیافت را از سواحل جمعآوری کند. این دستگاه که با هدف حفاظت از محیطزیست و کاهش آلودگی پلاستیکی ساخته شده، قرار است نقش مهمی در حفظ سلامت اکوسیستمهای دریایی ایفا کند.
این ربات، که حاصل ماهها تحقیق، طراحی و آزمون است، از یک برس چرخان بهره میبرد که توانایی پاکسازی دقیق سطح شن و ماسه را دارد. موتور جریان مستقیم (DC) وظیفه تأمین نیروی محرکه آن را بر عهده دارد، در حالی که چهار حسگر فراصوت به آن امکان میدهند موانع را شناسایی کرده و از برخورد با آنها جلوگیری کند. به این ترتیب، ربات میتواند در مسیرهای مختلف سواحل بهطور ایمن حرکت کند و بدون نیاز به هدایت مستقیم انسان، عملیات پاکسازی را انجام دهد.
سازندگان این دستگاه میگویند ایده اولیه پروژه، پس از مشاهده حجم بالای زبالههای پلاستیکی در سفر به مناطق ساحلی ایران شکل گرفت. اعضای تیم که اغلب دانشجویان رشتههای مهندسی مکانیک، برق و محیطزیست هستند، با ترکیب دانش فنی و دغدغههای زیستمحیطی، تصمیم گرفتند راهکاری عملی برای مقابله با این مشکل ارائه دهند.
یکی از ویژگیهای مهم این ربات، توانایی جداسازی زبالههای قابل بازیافت از سایر پسماندهاست. این امر نهتنها باعث میشود حجم زبالههای دفنی کاهش یابد، بلکه امکان استفاده دوباره از مواد ارزشمندی مانند بطریهای پلاستیکی و قوطیهای آلومینیومی را فراهم میکند.
به گفته اعضای تیم، توسعه این پروژه صرفاً با هدف پاکسازی فیزیکی سواحل انجام نشده است؛ آنها امیدوارند با جلب توجه عموم مردم و رسانهها به بحران آلودگی پلاستیکی، بتوانند فرهنگ حفاظت از محیطزیست را تقویت کنند. آمارهای بینالمللی نشان میدهد که هر سال بیش از ۱۱ میلیون تُن زباله پلاستیکی وارد اقیانوسها میشود و این رقم اگر بدون اقدام جدی ادامه یابد، تا سال ۲۰۴۰ دو برابر خواهد شد. بخش زیادی از این آلودگیها از سواحل و مناطق ساحلی وارد دریاها میشوند و حیات آبزیان را تهدید میکنند.
زبالههای پلاستیکی نهتنها به موجودات دریایی آسیب میزنند، بلکه وارد زنجیره غذایی انسان نیز میشوند. تحقیقات اخیر نشان داده است که میکروپلاستیکها در آب آشامیدنی، غذاهای دریایی و حتی در بدن انسان یافت میشوند. این مسئله نگرانیهای جدی درباره سلامت عمومی ایجاد کرده است.
ربات ایرانی ساحلپاک میتواند در این زمینه نقش بازدارنده داشته باشد. با جمعآوری پسماندهای پلاستیکی قبل از رسیدن آنها به آبهای آزاد، این فناوری نو میتواند تأثیر قابلتوجهی در کاهش آلودگی ایفا کند. علاوه بر این، استفاده از انرژی بهینه و طراحی مقاوم آن، باعث شده تا دستگاه بتواند ساعتها بدون وقفه کار کند و در شرایط آبوهوایی مختلف عملکرد مطلوبی داشته باشد.
این پروژه تاکنون حمایت مالی محدودی از سوی حامیان بخش خصوصی و دانشگاه دریافت کرده و تیم سازنده امیدوار است که با جذب سرمایهگذاران و همکاری سازمانهای زیستمحیطی، بتواند تولید انبوه این ربات را آغاز کند. آنها همچنین به دنبال ارتقاء نسخههای آینده دستگاه هستند تا قابلیتهایی مانند استفاده از انرژی خورشیدی، هوش مصنوعی برای شناسایی نوع زباله، و ارسال دادههای محیطی به مراکز تحقیقاتی را اضافه کنند.
کارشناسان محیطزیست معتقدند چنین ابتکاراتی میتواند نقطه عطفی در رویکرد مدیریت پسماند ساحلی باشد. بهجای تکیه صرف بر عملیات انسانی که پرهزینه و زمانبر است، استفاده از فناوریهای خودکار میتواند سرعت و کارایی پاکسازی را افزایش دهد. علاوه بر این، نمایش عمومی عملکرد ربات در سواحل میتواند تأثیر روانی مثبتی بر گردشگران و مردم محلی بگذارد و آنها را به کاهش تولید زباله و رعایت اصول تفکیک ترغیب کند.
اعضای تیم جوان ایرانی بر این باورند که فناوری باید در خدمت زمین باشد، نه بالعکس. آنها میگویند هرچند اختراع این ربات گامی کوچک در برابر بحران جهانی آلودگی پلاستیک به نظر میرسد، اما همین گامها هستند که در کنار هم میتوانند تغییری بزرگ ایجاد کنند. به گفته سرپرست تیم، «اگر هر کشوری فقط بخش کوچکی از سواحل خود را با فناوری پاکسازی کند، تأثیر جهانی آن چشمگیر خواهد بود.»
این نوآوری میتواند الگویی برای سایر کشورهای منطقه نیز باشد، بهویژه آنهایی که با مشکل مشابه آلودگی پلاستیکی در سواحل دست و پنجه نرم میکنند. همکاریهای بینالمللی در زمینه تبادل دانش فنی و تولید مشترک چنین دستگاههایی، میتواند سرعت مقابله با این بحران را افزایش دهد.
در نهایت، ربات ساحلپاک ایرانی تنها یک ابزار مکانیکی نیست؛ بلکه نمادی از تلفیق خلاقیت، دانش فنی و دغدغه زیستمحیطی جوانانی است که آینده زمین را به چشم میبینند و برای نجات آن دست به عمل زدهاند. این پروژه نشان میدهد که حتی با منابع محدود و در قالب یک تیم کوچک، میتوان راهکارهایی بزرگ برای مشکلات جهانی ارائه کرد. شاید این ربات آغازگر موجی تازه از نوآوریهای سبز در ایران و منطقه باشد، موجی که بتواند در برابر موجهای آلودگی پلاستیکی بایستد.
منبع خبر : tvbrics.com
نظرات کاربران