مراغه، شهری با پیشینهای کهن و فرهنگی غنی، از دیرباز به عنوان یکی از قطبهای تولید سوغات سنتی و محصولات بومی آذربایجان شناخته میشود. محصولاتی همچون سجوق، باسلوق، حلوا و صابون مراغه نه تنها یادآور ذائقه و هنر مردم این خطه هستند، بلکه بخشی از هویت فرهنگی و اقتصادی منطقه را تشکیل میدهند. با این حال، در سالهای اخیر، ضعف در بستهبندی و نبود نظام منسجم برای عرضه این محصولات موجب شده تا سهم آنها از بازارهای ملی و گردشگری کمتر از ظرفیت واقعیشان باشد.
در همین راستا، روز شنبه، دهم آبان ۱۴۰۴، جلسهای تخصصی با محوریت آسیبشناسی، بستهبندی و عرضه سوغات محلی مراغه در سالن اجتماعات شهرداری این شهر برگزار شد. این نشست که با حضور شهردار مراغه، رئیس کمیسیون گردشگری شورای اسلامی شهر، معاون فرماندار، مدیران و کارشناسان شهرداری و نمایندگان دستگاههای مرتبط تشکیل شد، گامی مهم در جهت شناسایی چالشها و تدوین راهکارهای عملی برای ارتقای جایگاه سوغات مراغه به شمار میرود.
در ابتدای این نشست، شهردار مراغه ضمن تأکید بر اهمیت توجه به صنایع دستی و محصولات سنتی، گفت: «سوغات مراغه نه تنها یک محصول اقتصادی، بلکه سرمایهای فرهنگی و اجتماعی است که باید با نگاهی علمی و آیندهنگر از آن حمایت شود. بستهبندی شکیل و استاندارد، کلید ورود این محصولات به بازارهای گستردهتر است.» وی افزود که شهرداری آمادگی دارد در کنار بخش خصوصی و دستگاههای دولتی، بستری مناسب برای توسعه صنعت بستهبندی و بازاریابی سوغات مراغه فراهم کند.
در ادامه، رئیس کمیسیون گردشگری شورای اسلامی شهر مراغه نیز با اشاره به ظرفیتهای مغفولمانده این حوزه، بر لزوم همافزایی میان بخشهای مختلف تأکید کرد. او گفت: «مراغه با وجود سابقه تاریخی و فرهنگی درخشان، هنوز نتوانسته جایگاه شایستهای در حوزه سوغات و محصولات بومی در سطح کشور بهدست آورد. یکی از علل اصلی این موضوع، نبود بستهبندی جذاب و مطابق با سلیقه بازار است. باید به سمتی برویم که هر بسته از سوغات مراغه، نهتنها حامل طعمی اصیل بلکه نمایانگر فرهنگ و هنر این سرزمین باشد.»
در بخش دیگری از این نشست، کارشناسان اقتصادی و فرهنگی حاضر، دیدگاههای خود را درباره چگونگی ایجاد ارزش افزوده در زنجیره تولید تا عرضه سوغات بیان کردند. آنان تأکید داشتند که بهرهگیری از فناوریهای نوین در طراحی بستهبندی، استفاده از مواد سازگار با محیط زیست، و ایجاد برندهای معتبر میتواند نقش بسزایی در جذب مشتریان داخلی و خارجی ایفا کند.
به گفتهی معاون فرماندار مراغه، سرمایهگذاری در این حوزه باید با دیدی بلندمدت صورت گیرد. او اظهار داشت: «تولیدکنندگان سنتی مراغه به آموزش و حمایتهای فنی نیاز دارند. ما باید بستری فراهم کنیم تا کارگاههای کوچک و خانگی بتوانند با استانداردهای بهروز تولید و بستهبندی آشنا شوند و از حمایتهای مالی و تسهیلاتی برخوردار گردند.»
در پایان جلسه، تصمیم بر آن شد که کمیتهای تخصصی متشکل از ادارات مرتبط از جمله اداره صنعت، معدن و تجارت، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، شهرداری، جهاد کشاورزی و اتاق اصناف تشکیل شود تا برنامههای اجرایی مشخصی را تدوین و به مرحله اجرا بگذارد. این کمیته وظیفه دارد تا ضمن بررسی وضعیت فعلی بازار و ظرفیت تولیدکنندگان محلی، پیشنهاداتی برای ارتقای کیفیت، بستهبندی و تبلیغات ارائه دهد.
همچنین مقرر شد طرحهایی برای طراحی بستهبندیهای استاندارد و منحصربهفرد با محوریت نمادهای فرهنگی مراغه اجرا شود. این طرحها میتوانند ضمن حفظ اصالت و هویت محلی، جلوهای مدرن و رقابتی به محصولات ببخشند. در همین راستا، برگزاری جشنواره سالانه سوغات مراغه و ایجاد نمایشگاه دائمی برای عرضه مستقیم محصولات از دیگر پیشنهادهای مطرحشده در جلسه بود.
یکی از موضوعات کلیدی مطرح در این نشست، لزوم برندسازی برای سوغات مراغه بود. کارشناسان معتقدند که تنها با ایجاد یک برند معتبر و شناختهشده میتوان جایگاه این محصولات را در بازار ملی و بینالمللی تثبیت کرد. برای تحقق این هدف، لازم است تا هویت بصری واحدی برای محصولات تعریف شود و بستهبندیها با رعایت اصول طراحی مدرن، اطلاعات دقیق و داستانمحور درباره محصول و پیشینه فرهنگی آن همراه باشند.
با توجه به اهمیت جذب گردشگر و نقش سوغات در تقویت اقتصاد گردشگری، شرکتکنندگان در نشست بر آن بودند که توسعه صنایع وابسته به سوغات سنتی، میتواند علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، به رونق بازارچههای محلی و افزایش ماندگاری گردشگران در شهر کمک کند. بدین ترتیب، هر بسته سوغات میتواند سفیری فرهنگی باشد که نام مراغه را به گوش جهانیان برساند.
در پایان، شهرداری مراغه اعلام کرد که اجرای این طرحها نهتنها به حفظ اصالت و هویت فرهنگی تولیدات محلی منجر میشود، بلکه به بهبود معیشت تولیدکنندگان و کارآفرینان خرد نیز کمک خواهد کرد. بر اساس تصمیمات جلسه، فاز نخست طرح تا پایان سال ۱۴۰۴ آغاز خواهد شد و در آن، بستهبندیهای جدید محصولات ثبت ملیشده از جمله سجوق، باسلوق، حلوا و صابون مراغه روانه بازار خواهند شد.
بیتردید، اجرای موفق این برنامهها میتواند زمینهساز تحولی چشمگیر در صنعت سوغات مراغه باشد؛ تحولی که نهتنها جایگاه تاریخی این شهر را در حافظه فرهنگی کشور تثبیت میکند، بلکه مسیر ورود محصولات سنتی مراغه به بازارهای منطقهای و بینالمللی را هموار میسازد.
نظرات کاربران