بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیش از ۷۰ درصد تشخیص‌های پزشکی، وابسته به داده‌ها و نتایج آزمایشگاهی است. با این حال، تداوم وضعیت بحرانی در آزمایشگاه‌های پزشکی می‌تواند سلامت عمومی جامعه را با تهدید جدی مواجه کند.
به گزارش پایگاه خبزی هامپوئیل و به نقل از خبرنگار مهر، آزمایشگاه‌های تشخیص طبی، ستون فقرات نظام سلامت به شمار می‌آیند و نقشی کلیدی در فرآیند شناسایی، درمان و پیشگیری از بیماری‌ها ایفا می‌کنند. این مراکز نه‌تنها اطلاعات دقیق و تخصصی در اختیار پزشکان قرار می‌دهند، بلکه از بستری‌های غیرضروری در بیمارستان‌ها نیز جلوگیری کرده و به کاهش هزینه‌های درمانی کمک می‌کنند.
در حالی که بیش از ۷۰ درصد روندهای تشخیص و درمان مبتنی بر داده‌های آزمایشگاهی است، اما تلاش‌ها و زحمات کادر آزمایشگاهی کمتر در معرض دید قرار دارد. این در حالی است که سالانه میلیاردها تست و داده پزشکی در این مراکز تولید می‌شود و میزان نارضایتی و شکایت مردمی از خدمات آن‌ها نیز در پایین‌ترین سطح قرار دارد.
کارشناسان هشدار می‌دهند که بی‌توجهی به وضعیت این بخش حساس از نظام سلامت، می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای سلامت بیماران و مدیریت بیماری‌ها در کشور به همراه داشته باشد.
تحریم‌های بین‌المللی، نوسانات نرخ ارز، افزایش افسارگسیخته قیمت تجهیزات و کیت‌های آزمایشگاهی، کمبود کیت‌های تخصصی در بازار و دشواری‌های موجود در فرآیند خرید و واردات این اقلام، از جمله چالش‌های جدی پیش‌روی آزمایشگاه‌های تشخیص طبی کشور است. مجموعه این مشکلات، نه‌تنها کیفیت خدمات آزمایشگاهی را کاهش داده، بلکه سلامت بیماران را نیز با تهدیدی جدی مواجه کرده است.
دکتر شهروز همتی، رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص پزشکی ایران با بیان اینکه بیش از ۷۰ درصد تشخیص‌های پزشکی بر پایه داده‌های آزمایشگاهی انجام می‌شود، اظهار داشت: در حالی که نقش آزمایشگاه‌ها در تشخیص بیماری‌ها حیاتی است، تنها ۵ درصد از منابع مالی نظام سلامت به این حوزه اختصاص داده می‌شود.
وی با تأکید بر لزوم توجه بیشتر دولت و وزارت بهداشت به این حوزه افزود: سرمایه‌گذاری ناکافی در بخش آزمایشگاهی، در نهایت منجر به افزایش هزینه‌های کلی نظام سلامت خواهد شد؛ زیرا نبود تشخیص صحیح و به‌موقع، بار درمانی سنگین‌تری به دنبال دارد.
دکتر همتی همچنین با اشاره به کمبود کیت‌های تخصصی و تجهیزات آزمایشگاهی در کشور گفت: آزمایشگاه‌ها قلب تپنده نظام تشخیص پزشکی هستند. آسیب به این بخش، به معنای به خطر افتادن سلامت مردم است. بدون حمایت فوری و مؤثر، ارائه خدمات استاندارد در این حوزه با چالش‌های بیشتری مواجه خواهد شد.
رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص پزشکی ایران با اشاره به کمبود شدید کیت‌های تخصصی، از حذف برخی آزمایش‌ها در مراکز تشخیص طبی خبر داد و گفت: با وجود برخورداری بسیاری از آزمایشگاه‌ها از دستگاه‌های پیشرفته، نبود کیت‌های مورد نیاز باعث شده این تجهیزات بلااستفاده بمانند و عملاً برخی آزمایش‌ها از چرخه خدمات حذف شوند.
وی با بیان اینکه افزایش قیمت کیت‌ها تناسبی با تعرفه‌های فعلی ندارد، افزود: این عدم توازن اقتصادی، موجب شده بسیاری از آزمایشگاه‌ها به دلیل زیان‌ده بودن، از انجام برخی تست‌ها صرف‌نظر کنند؛ موضوعی که مستقیماً بر کیفیت خدمات درمانی و سلامت بیماران تأثیر می‌گذارد.
از سوی دیگر، غلامرضا حمزه‌لو، عضو هیئت مدیره انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی ایران نیز با اشاره به نقش گسترده آزمایشگاه‌ها در نظام سلامت گفت: در حال حاضر بیش از ۶ هزار آزمایشگاه تشخیص طبی در کشور، اعم از دولتی و خصوصی، سالانه بیش از ۵۰۰ میلیون تست را انجام می‌دهند که سهم قابل توجهی در فرآیند تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ها دارند.
وی تأکید کرد: تأمین کیت و مواد مصرفی یکی از ارکان اصلی تداوم ارائه خدمات آزمایشگاهی باکیفیت است. با افزایش بیماری‌های غیرواگیر و روند رو به رشد سالمندی در کشور، سالانه بین ۵ تا ۱۰ درصد به حجم آزمایش‌ها افزوده می‌شود، و این امر ضرورت پشتیبانی مناسب از این حوزه را دوچندان می‌کند.
غلامرضا حمزه‌لو، عضو هیئت مدیره انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی ایران با اشاره به چالش‌های موجود در تأمین کیت‌های آزمایشگاهی، اظهار داشت: بخشی از مواد اولیه کیت‌های تولید داخل از خارج از کشور تأمین می‌شود و برخی کیت‌ها نیز به دلیل استفاده در سیستم‌های بسته، به طور کامل وارداتی هستند. این در حالی است که محدودیت‌های ارزی، واردات این اقلام حیاتی را با مشکل مواجه کرده است.
وی با هشدار نسبت به تأثیر مستقیم این مشکلات بر ارائه خدمات به بیماران افزود: بیش از ۹۰ درصد مراجعات مردم برای انجام آزمایش‌های پزشکی، به آزمایشگاه‌های بخش خصوصی صورت می‌گیرد. بنابراین هرگونه اختلال در فعالیت این مراکز، مستقیماً بر روند درمان بیماران تأثیر خواهد گذاشت.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر، نبود کیت‌های تخصصی منجر به توقف برخی آزمایش‌ها در مراکز تشخیص طبی شده است؛ موضوعی که در صورت تداوم، می‌تواند پیامدهای نگران‌کننده‌ای برای سلامت عمومی جامعه به همراه داشته باشد.
نظرات کاربران