گواهینامه رانندگی در گرو تأیید سلامت روان متقاضیان

ارائه گواهی سلامت روان یکی از شرایط اصلی و اجباری برای دریافت گواهینامه رانندگی در ایران است.

به گزارش پایگاه خبری هامپوئیل به نقل از خبرنگار مهر، بر اساس آخرین اصلاحات آیین‌نامه صدور انواع گواهینامه‌های رانندگی که توسط هیئت وزیران تصویب شده، متقاضیان دریافت گواهینامه باید علاوه بر معاینات جسمی و سنجش بینایی، گواهی سلامت روانی خود را نیز از مراکز پزشکی معتبر دریافت کنند. این مراکز باید مورد تأیید وزارت بهداشت و سازمان پزشکی قانونی باشند.

طبق ماده ۳ این آیین‌نامه، ارائه گواهی سلامت روان شامل تمامی انواع گواهینامه‌ها از جمله پایه سوم، ویژه، موتورسیکلت و سایر موارد می‌شود و بدون آن صدور گواهینامه امکان‌پذیر نیست.

همچنین در ماده ۹ از پیوست ۲ آیین‌نامه، به‌طور ویژه بر ارزیابی اختلالات روحی و روانی، به عنوان یکی از معیارهای اساسی احراز سلامت جسمی و روانی رانندگان، تاکید شده است. این ارزیابی‌ها باید مطابق با دستورالعمل‌های اجرایی وزارت بهداشت و با هماهنگی نیروی انتظامی انجام شود.

چالش‌ها و نگرانی‌ها درباره الزام ارائه گواهی سلامت روان برای دریافت گواهینامه رانندگی

اجرای الزام ارائه گواهی سلامت روان به منظور افزایش ایمنی رانندگی و کاهش تصادفات، با وجود اهداف مثبت، با واکنش‌ها و چالش‌هایی از سوی متقاضیان و کارشناسان همراه بوده است. برخی افراد نگرانی‌هایی درباره پیچیدگی مراحل صدور گواهینامه و هزینه‌های اضافی ناشی از این الزام مطرح کرده‌اند. علاوه بر این، حفظ محرمانگی و حریم خصوصی اطلاعات روانی مراجعان، یکی از مسائل مهم حقوقی است که نیازمند توجه ویژه است.

وضعیت اجرا و توصیه‌های کاربردی

در عمل، الزام ارائه گواهی سلامت روان عمدتاً هنگام صدور یا تمدید گواهینامه اعمال می‌شود. به همین دلیل، توصیه می‌شود متقاضیان پیش از مراجعه به مراکز صدور گواهینامه، با مراجعه به مراکز روان‌پزشکی یا روان‌شناسی معتبر و مورد تأیید وزارت بهداشت، گواهی سلامت روانی خود را دریافت کنند تا روند دریافت یا تمدید مجوز رانندگی سریع‌تر و روان‌تر انجام شود.

ابهامات درباره اعتبار و کیفیت گواهی سلامت روان

با اجباری شدن ارائه گواهی سلامت روان، توجه افکار عمومی و کارشناسان به کیفیت، اعتبار و معیارهای صدور این مدارک معطوف شده است. در گفت‌وگویی با هوشنگ مقبولی، حقوقدان و پژوهشگر حقوق کیفری، به بررسی ابعاد حقوقی این موضوع پرداختیم. وی تأکید کرد که بدون تعریف و تبیین دقیق مفهوم سلامت روان، ممکن است سوءتفاهم‌ها و اختلاف‌نظرهایی در تشخیص سلامت روان بروز کند که منجر به صدور گواهی‌های فاقد اعتبار واقعی شود.

مقبولی افزود: «ممکن است فردی در شرایط عادی رفتارهای متعارف داشته باشد، اما در موقعیت‌های خاص، بخشی از شخصیت پنهان خود را نشان دهد و رفتار متفاوتی از خود بروز دهد که پیش‌تر آشکار نشده بود.» این امر نشان‌دهنده پیچیدگی و دشواری در ارزیابی سلامت روان است که باید در فرآیند صدور گواهی‌ها مدنظر قرار گیرد.