آتش نشانی حرفه‌ای بی نهایت حساس است که آتش‌نشان را در معرض مخاطرات بسیاری قرار می‌دهد. وظیفه اصلی این افراد مواجهه و مقابله با خطر است، بنابراین ضرورت دارد که با استفاده از تجهیزات و ابزارهای مناسب، شرایط ایمنی برایشان فراهم شود تا هم وظایفشان را با دقت و کارآمدی به انجام رسانند و هم از میزان ریسک شغلی آن‌ها کاسته شود. یکی از ضروری‌ترین تجهیزات در این زمینه، لباس عملیاتی آتش نشانی است.
لباس‌های آتش نشانی در رنگ‌های مختلفی همچون قرمز، طلایی، سرمه‌ای، و مشکی عرضه می‌شوند؛ با این‌حال، رنگ‌های قرمز و طلایی رایج‌ترین این طیف‌ها محسوب می‌شوند. در این میان، لباس قرمز بیشترین محبوبیت را در میان آتش‌نشان‌ها دارد، چراکه انتخاب این رنگ صرفاً جنبه زیبایی ندارد؛ بلکه قرمز برای آتش‌نشانان رنگی امن‌تر و کاربردی‌تر است. اهمیت قابلیت رویت و دیده شدن بهتر در رنگ لباس های آتش نشانی ، ابتدا موجب تمایز آتش‌نشان از دیگر نیروهای حاضر در صحنه‌های اضطراری نظیر پلیس و اورژانس می‌شود. با این حال، اهمیت اصلی آن در امنیت و محافظت بیشتر در مقایسه با رنگ‌های مشکی و طلایی است.
به طور کلی، رنگ قرمز بالاترین سطح محافظت را در برابر اشعه و نور مادون قرمز فراهم می‌کند. این رنگ، گرما و تشعشعات شدید را بازتاب می‌دهد و بدین ترتیب حداکثر ایمنی در برابر حرارت تابشی را ایجاد می‌کند. همچنین، لباس‌های مشکی کمتر آثار کثیفی را نشان می‌دهند، درحالی‌که لباس‌های طلایی به سرعت لکه‌دار می‌شوند؛ اما لباس‌های قرمز حالتی میان این دو دارند و به‌طور متعادل‌تری ظاهرشان را حفظ می‌کنند.
لباس عملیاتی آتش نشانی
آتش‌نشان‌ها تنها با آتش درگیر نیستند و با طیفی از مخاطرات در عملیات‌های خود مواجه می‌شوند. از این‌رو، لباس عملیاتی آتش نشانی دارای انواع گوناگونی است که متناسب با شرایط مختلف طراحی شده است. از معروف‌ترین لباس‌های آتش نشانی می‌توان به لباس حریق اشاره کرد که با ویژگی‌هایی نظیر مقاومت بالا و ضد اشتعال بودن، امنیت بیشتری برای آتش‌نشان‌ها به ارمغان می‌آورد.
- لباس عملیاتی آتش نشانی در مواجهه با حریق
رایج‌ترین نوع لباس آتش نشانی، لباس حریق است که نقشی اساسی در مقابله با آتش دارد. این لباس شامل شلوار و کاپشن می‌شود که ممکن است به‌صورت یکسره یا جدا عرضه شوند. این لباس‌ها در رنگ‌های متنوعی تولید می‌شوند و بسته به مدل متفاوت هستند.
لباس‌های حریق آتش نشانی معمولاً سه یا چهار لایه دارند که لایه بیرونی آن‌ها از جنس ضد حرارت و مقاوم در برابر آتش است. لایه داخلی این لباس‌ها از موادی مانند گورتکس یا دیگر مواد متخلخل ساخته شده که به گردش هوا کمک کرده و از تعریق بیش از حد بدن جلوگیری می‌کند. جنس لایه بیرونی از اهمیت زیادی برخوردار است و میزان عایق بودن آن در برابر شعله و حرارت ارتباط مستقیمی با ایمنی آتش‌نشان دارد.
همان‌گونه که اشاره شد، این لباس‌ها در رنگ‌های متنوعی از جمله قرمز، نارنجی، زرد، طوسی، سرمه‌ای و مشکی موجودند. رنگ لباس عملیاتی آتش نشانی نقش مهمی در شناسایی پرسنل و تأمین ایمنی آن‌ها ایفا می‌کند.
- ویژگی‌های لباس عملیاتی آتش نشانی
آتش‌نشانان به‌طور مستمر با عوامل خطرآفرینی همچون آتش، آب، برق و… مواجه‌اند؛ از این‌رو، لباس‌های عملیاتی آن‌ها باید ویژگی‌های مقاومی داشته باشند که آن‌ها را در برابر این تهدیدات محافظت کنند. نسوز بودن و خاصیت بازتاب حرارت تنها بخشی از قابلیت‌های این لباس‌ها است. دیگر ویژگی‌های اساسی لباس آتش نشانی شامل موارد زیر می‌شود:
- لباس عملیاتی آتش نشانی باید عایق کاملی در برابر آب و مواد شیمیایی باشد.
- این لباس باید در مقابل اجسام تیز و برنده دوام کافی داشته باشد تا دچار آسیب نشود.
- دوخت این لباس باید از کیفیت و دوام بالایی برخوردار باشد.
- مطابق با استانداردهای جهانی تولید شود.
- اندازه و سایز آن متناسب با بدن آتش‌نشان باشد تا از بروز خطر جلوگیری کند.
- در بخش‌های مختلف لباس باید از پارچه‌های شبرنگ استفاده شود تا در شب به‌خوبی قابل تشخیص باشد.
- وزن لباس نیز باید سبک باشد تا آتش‌نشان به‌راحتی وظایفش را انجام دهد.
کپسول‌های آتش نشانی یکی از رایج‌ترین تجهیزات مقابله با حریق به شمار می‌آیند و دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام بسته به نوع حریق و محیط حادثه، کاربرد متفاوتی دارند. به عنوان مثال، در حریق‌های مربوط به وسایل الکتریکی و برق از کپسول‌های دی‌اکسید کربن استفاده می‌شود که با حذف اکسیژن، آتش را مهار می‌کنند. از آنجا که این نوع کپسول در محیط بسته می‌تواند خطر خفگی و آسیب به سیستم تنفسی ایجاد کند، برای این شرایط استفاده از پتوی اطفای حریق انتخاب بهتری است.
لباس آتش نشانی از تجهیزات حیاتی برای آتش‌نشانان محسوب می‌شود، و انتخاب بهترین لباس با توجه به ویژگی‌های مهم آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
رنگ لباس آتش نشانی؛ تنوع و کاربرد بر اساس جایگاه و وظیفه
در پاسخ به این پرسش که «رنگ لباس آتش نشانی چیست؟» باید گفت، رنگ لباس آتش‌نشانان در ایران بسته به جایگاه و مسئولیت‌های آن‌ها متفاوت است. آتش‌نشان‌ها برای عملیات مختلف از لباس‌هایی با رنگ‌های قرمز، زرد، بژ و سرمه‌ای استفاده می‌کنند. این لباس‌ها از ایمنی بسیار بالایی برخوردارند و غالباً در ساختار ۳ تا ۵ لایه تولید می‌شوند که لایه خارجی آن‌ها از مواد نسوز تشکیل شده است. اگر علاقه‌مندید بدانید که هر رنگ لباس آتش نشانی به چه نوع عملیاتی اختصاص دارد، مطالعه این مطلب را پیشنهاد می‌کنیم.
معرفی رنگ‌های مختلف لباس آتش نشانی بر اساس نوع عملیات
هرچند که اغلب مردم لباس آتش نشانی را با رنگ قرمز می‌شناسند، اما این رنگ مخصوص گروهی خاص از آتش‌نشان‌ها است. در واقع، رنگ لباس‌های کار آتش‌نشانان بسته به جایگاه و وظیفه‌شان متفاوت بوده و توسط سازمان بین‌المللی آتش نشانی، نهادی چندملیتی، تعیین می‌شود. این سازمان به‌طورکلی رنگ‌هایی چون قرمز، زرد، بژ، طلایی، نقره‌ای و سرمه‌ای را برای لباس‌های آتش‌نشان‌ها انتخاب کرده و با پیشرفت تکنولوژی، هر ساله قوانین جدیدی را به‌منظور ایمنی بیشتر این افراد تدوین می‌کند. در ادامه، انواع رنگ و ویژگی‌های لباس‌های آتش نشانی را بررسی می‌کنیم.
- رنگ قرمز؛ لباس عملیات اطفا حریق
رنگ قرمز لباس آتش‌نشان‌ها به‌طور اختصاصی برای عملیات اطفا حریق طراحی شده است. این رنگ، به دلیل ویژگی بازتابی بالا، محافظت بی‌نظیری را در برابر اشعه مادون قرمز و حرارت آتش فراهم می‌کند. لباس عملیات اطفا حریق از اجزایی مانند جلیقه، شلوار، اورکت، بلوز، کلاه آتش نشانی و پوتین تشکیل شده است. از آنجا که هدف اصلی لباس آتش‌نشان‌ها حفظ ایمنی است، این لباس‌ها به‌صورت چندلایه طراحی و ساخته می‌شوند.
اورکت و شلوار، که بیرونی‌ترین لایه لباس‌های آتش نشانی هستند، به‌صورت ۳ لایه طراحی می‌شوند. لایه بیرونی معمولاً از جنس نومکس نسوز ساخته می‌شود تا بالاترین مقاومت را در برابر آتش ایجاد کند. لایه میانی این لباس‌ها از مواد عایق مانند پشم یا الیاف آرمید ساخته شده که از نفوذ رطوبت و حرارت جلوگیری می‌کند. در مقابل، لایه داخلی لباس‌ها که از جنس گورتکس یا پنبه است، به‌منظور کاهش تعریق و افزایش راحتی آتش‌نشان‌ها طراحی شده است.
- نقره‌ای؛ رنگ لباس آتش‌نشان‌ها در عملیات ورود و عبور از حریق
لباس ورود و عبور از حریق آتش‌نشان‌ها با رنگ نقره‌ای طراحی شده و شباهت زیادی به لباس فضانوردان دارد. این لباس به‌صورت یکپارچه و سرهمی ساخته شده تا از نفوذ دود و شعله به داخل آن جلوگیری کند. از آنجا که این لباس باید به‌طور کامل در برابر حرارت و آتش مقاوم باشد، در تولید آن از ترکیب فایبرگلاس و آلومینیوم بهره گرفته می‌شود. همچنین برای حفاظت از صورت آتش‌نشان‌ها، این لباس به یک کلاه ایمنی ویژه نیز مجهز است.
- بژ و طلایی؛ رنگ لباس آتش‌نشان‌ها در عملیات تماس با آتش
- لباس‌های عملیات تماس با آتش در رنگ‌های بژ و طلایی عرضه می‌شوند. این لباس‌ها نیز مانند لباس‌های عبور از حریق از الیاف نسوز فایبرگلاس و آلومینیوم ساخته شده‌اند و به‌طور خاص برای مقابله با آتش طراحی شده‌اند. لباس‌های بژ و طلایی آتش نشانی از جمله تجهیزاتی هستند که تمامی پرسنل می‌توانند در عملیات‌ها از آن‌ها استفاده کنند. این لباس‌ها حداکثر میزان حفاظت را برای آتش‌نشان‌ها در مواجهه با خطرات آتش فراهم می‌کنند.
- زرد؛ پوشش عملیاتی ویژه محیط‌های مرطوب و الکتریکی
لباس‌های عملیاتی آتش‌نشانان در شرایط مرطوب معمولاً به رنگ زرد است و به شکل سرهمی دوخته می‌شود، مشابه لباس‌های ورود به حریق. این نوع پوشش علاوه بر ساختار یکپارچه، نیازمند چکمه، عینک، کلاه ایمنی و دستکش است تا از نفوذ آب و خطر برق‌گرفتگی جلوگیری کند.
در ایران، رنگ مرسوم لباس آتش‌نشان‌ها به‌طور عمده قرمز و زرد است؛ با این حال، از رنگ‌های دیگری مانند بژ و سرمه‌ای نیز استفاده می‌شود که بسته به نوع عملیات و شرایط متفاوت است. همچنین، آتش‌نشان‌ها در ایستگاه‌ها پیش از عملیات، اغلب لباس‌های روشن مانند زرد به تن می‌کنند.
رنگ لباس آتش‌نشانی بسته به نوع عملیات و جایگاه آتش‌نشان متغیر است. سازمان بین‌المللی آتش‌نشانی انواع این لباس‌ها را به رنگ‌های بژ، طلایی، قرمز، زرد و نقره‌ای طراحی و تولید کرده است که هر رنگ برای عملیات خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ایران، پرکاربردترین رنگ‌ها برای لباس آتش‌نشانی قرمز و زرد است. این لباس‌ها معمولاً از ۳ تا ۵ لایه محافظتی تشکیل شده‌اند تا جان و ایمنی آتش‌نشان‌ها را تضمین کنند. در واقع، علاوه بر رنگ، جنس لباس آتش‌نشانی نیز اهمیت بسیار بالایی در تأمین ایمنی آتش‌نشانان دارد.
نظرات کاربران